Zoals de lijst te zien geeft kwam een vijftal bataljons in Aken te
liggen. Dit had, vóór het zover was, enige voeten in de aarde gehad.
Aken had reeds omstreeks half September verzocht, als neutraal
beschouwd en dienovereenkomstig behandeld te worden. De Staten
waren aanvankelijk in het onzekere of het verzoek moest worden
ingewilligd. Liet men de stad onbezet, dan zou de vijand er zich
misschien van meester makeneen bezetting daarentegen verzwakte
het veldleger en zou misschien toch nog voldoende zijn om de stad
te behouden.
De beslissing in deze werd als gewoonlijk overgelaten aan de ge
neraals en de gedeputeerden. Doch ook hier waren de meningen
verdeeldDe meeste generaals (Marlborough had zich nog niet
uitgelaten) waren van oordeel, dat men de neutraliteit moest ac
corderen, zowel uit egards voor Keizer en Rijk als omdat men de
troepen niet kon missen; de prins van Nassau en Geldermalsen
waren van een tegenovergesteld gevoelen. De beslissing werd dus
weer teruggekaatst naar de Staten. Deze machtigden thans (7 Octo
ber) de prins van Nassau om, na de verovering van Roermond, Aken
goedschiks of kwaadschiks te bezetten.
Mede tengevolge van de dood van de prins werd de bezetting
voorlopig opgeschort, doch begin November werd de generaal-
majoor Friesheim met enige strijdkrachten en een beleefde brief
naar de stad gezonden. Zijn opdracht luidde, de magistraat 'met alle
bedenkelijke beleeftheid' te bejegenen. Athlone hoopte, dat dit
zou helpen, 'soo niet, sal men wat meer vigeur gebruyken moeten'
De 1 oe moesten de gedeputeerden nochtans uit Luik berichten, dat
de magistraat weigerde de troepen van de Staat in te nemen. Nu
werd de knoop eindelijk doorgehaktde magistraat werd nogmaals
bij missive verzocht, de troepen in te nemen, en aan Friesheim
order gezonden, zich binnen Aken te logeren, 'in der minne of met
geweld'De magistraat schijnt toen eieren voor haar geld te hebben
gekozen x).
Een andere zaak, waarin de beslissing der Staten werd ingeroepen
betrof de reeds eerder ter sprake gekomen aanspraken van de
Keizer op de veroverde plaatsen. Na de verovering van de Char
treuse bracht 's keizers vertegenwoordiger, de graaf van Sinzen-
dorf, met een beroep op de bepalingen der Grote Alliantie, deze
aanspraken nogmaals op het tapijt. Ook protesteerde hij er tegen,
dat in Yenlo en Roermond kerken voor de hervormden waren be
dongen en dat de inwoners de eed van trouw aan de Staten was afge-
x) Seer. Res. St.Gl 13, 14 November; Ged. te velde aan St.GI 10 November 1702.
195
