had, nog niet betaald gekregen en weigerden thans opnieuw te va
ren. Dientengevolge werd Hop verzocht, de tussenkomst van Marl
borough in te roepen om op deze zaak orde te stellen 1).
In de laatste week van April trokken intussen aan weerszijden de
legers zich samen in kantonnementen. De 24e werd Bonn berend
door de geallieerde cavalerie onder von Bülow een dag later volg
de Marlborough met de rest van het leger. De Pruisische troepen
waren ook reeds aangekomen en werden gecommandeerd door de
graaf van Natzmer, de Hannoverse door von Bülow. De artillerie
liet nog steeds op zich wachten, zodat van het openen der loopgra
ven voorlopig nog geen sprake kon zijn 2).
Voor de verbinding met het leger aan de Maas en dat voor Bonn
zorgde de 'generaal postmeester'. Deze zond naar elk der beide
legers 16 weibereden postiljons, en tussen de twee hoofdkwartieren
onderling werden i£ relais ingericht 3).
Voor elk van de legers werd een hospitaal ingericht: voor dat van
Obdam te Keulen, voor het Maasleger te Maastricht. Voor het
eerste had onze resident te Keulen, Bilderbeek, reeds in Maart de
medewerking van het stadsbestuur ingeroepen. Deze bestond in
het beschikbaar stellen van het pesthuis buiten de stad voor de zie
ken, terwijl men voor gewonden in de stad zelf een groot huis had
ontdekt, waar wel 1000 man zouden kunnen liggen.
Over het extraordinaris hospitaal te Maastricht horen wij weer de
gewone klachten. Niet alleen mankeerde er van alles, maar er was
ook geen geld om de zieken, die toch niet alleen van medicijnen
konden leven, te eten te geven, zodat het een open vraag is hoe de
300 zieken, die het hospitaal in Mei bevolkten, eigenlijk in leven zijn
gebleven. Met recht kan men zeggen, dat zij op crediet leefden,
want blijkens een adres van Hendrik Stuten, waarschijnlijk een
der leveranciers, hadden de crediteuren van het hospitaal tot
op 23 April van dit jaar nog de somma van SS J°° gulden te
vorderen 4).
Even als de zorg voor de hospitalen lag ook die voor de legerpredi-
kanten op de weg van de Raad van State. Wij vinden althans dat de
Raad aan de gedeputeerde staten van het Nijmeegse kwartier een
viertal predikanten aanvroeg. Of ook uit andere provinciën predi
kanten zijn aangevraagd, of dat de Raad aan Gelderland de voorkeui
gaf - wellicht omdat dit gewest het dichtst bij het oorlogstoneel
Ib.extract Res. St.GI 19, 20, 23 April; Hop aan St.Gl, Keulen 23 April.
2) Murray, deel I, bulletins 27 April, 1 Mei, p. 88, 90.
3) St.Gl 8216: extract Res. R.v.St. 20 April 1703.
4) Seer. Res. St.Gl 1, 12 Maart; Henr. Stuten a.d. R.v.St. Maastricht 28 Mei (R.v.St. 643). Zie
ook Bijlage 19.
237
