rough beschikte, bedroeg de Franse sterkte op de 19e jj bataljons
en 118 eskadrons; de 31e 61 bataljons x).
De operaties begonnen de 2 je met een mars 'to the left', ten Zui
den van de Jeker, ongeveer in de richting van Huy. Het hoofddoel
was, door het bedreigen van of, zoals men zeide, 'jalouzie geven'
voor deze vesting het Franse leger in het Zuiden vast te houden.
Tevens werd zodoende Luik, waarvoor men nog steeds bezorgd was,
buiten gevaar gebracht, terwijl de Fransen zouden worden gedwon
gen, hun stelling bij Tongeren te ontruimen. Daar een aanval op
's vijands hoofdmacht niet in de bedoeling lag, krijgen we dus
wederom het beeld te zien van een typisch 18e eeuwse manoeuvre
veldtocht.
Om de bedreiging van Hoey nog meer te accentueren werd te Maas
tricht artillerie ingeladen en naar Luik vervoerd. Wij zagen echter
dat Marlborough's plan om eventueel tot een beleg van Hoey
over te gaan op het afwijzend advies van Coehoorn is afgestuit 2).
Reeds dadelijk waren verscheidene generaals tegen de mars 'to
the left'wij vinden hier reeds de eerste blijken van oppositie tegen
Marlborough's krijgsbeleid. Volgens hen had de beweging pas zin
zodra het leger bij Bergen op Zoom gereed was, met zijn operaties
te beginnen; zonder dat was, zo zeiden zij, de manoeuvre een slag in
de lucht, of wel een beweging 'pour la galerie', gelijk men wel zegt,
om aan Marlborough's aankomst bij het leger gewicht bij te
zetten. Men moge hun opvatting ongegrond en onbillijk vinden-het
enige alternatief was toch, nog drie weken werkeloos bij Maastricht
blijven-maar het tekent wel enigszins de stemming die ten opzichte
van de Engelse opperbevelhebber in het kamp heerste. Albemarle,
die een van de tegenstanders is, voorspelde reeds begin Juni dat het
leger, ondanks zijn overmacht, weinig zou uitrichten, wegens de
bestaande tweedracht. Marlborough is, naar hij erkent, vol goede
wil en ondernemingsgeest, doch handelde niet 'de concert', d.i. in
overleg, met de Nederlandse generaals. De mars van de 2 je was
hiervan een voorbeeld 3).
In de vroege morgen van 2j Mei passeerde het leger over enige
hiertoe geslagen bruggen de Jeker; na een mars van een 20 km
ging het tot legering over bij Houtin. De vijand, blijkbaar van het
besluit van de mars onderricht, wachtte die niet eens af, doch brak
reeds in de avond tevoren zijn kamp op en marcheerde naar rechts
Murray 101, 106; Coxe I-183
2) Marlborough aan Heinsius, Maastricht, 19, 21 Mei (V. 't Hoff nrs 111, 112).
3) Keppel aan Heinsius, kamp van Thijs, 1 Juni (Heins. arch. 8^1); Marlborough aan Heinsius
21 Mei (zie noot 2).
272
