velen zal hebben, zal oprukken, hetzij in Vlaanderen, hetzij voor het
'grote dessein'. In het laatste geval moet Coehoorn - Obdam was
nog in Den Haag er op rekenen, dat hij na het forceren der linies
zich twee dagen in de posten van Lier en Duffel tegen het Franse
veldleger moet kunnen staande houden, want dit is de voorsprong
die Villeroy op Marlborough zal hebben, wegens de kortere
marsweg. 'En attendant nous ferons tout notre possible pour em-
pêcher qu'ils ne fassent de detachement, et s'ils le faisaient, je suis
d'avis, et j'espère que les généraux en conviendront avec moi, de
marcher droit a eux pour les engager' 1).
Doch uit zijn brieven aan Heinsius en de ernst waarmee hij hierin
op spoedig en krachtig handelen aandringt, is niet onduidelijk te
lezen, dat hij allerminst gerust is op het welslagen van het grote
dessein. Ernstige zorg baarden ook de uit Duitsland ontvangen tij
dingen. Werden de Fransen daar niet tot staan gebracht, dan was er
grote kans, dat het Duitse Rijk een afzonderlijke vrede zou sluiten.
Houden wij, zo schrijft hij 8 Juni, ons hier bezig met 'little projects'
in plaats van het grote dessein aan te vatten, dan zou de Keizer oor
delen dat wij beter defensief hadden kunnen blijven met een deel
van de troepen en de rest naar Duitsland zenden: 'I confess if wee
doe not act with vigor, and that speedily, I think thay may have but
to much reason to be angry'.
De Franse stelling bij Tourinne werd inmiddels zodanig versterkt
dat een aanval geen kans van slagen meer beloofde. Daarom schrijft
hij de 14e aan Nottingham, na dit te hebben meegedeeld: 'As soon
as I hear that M. de Cohorn is in motion, I shall also march, which I
believe will oblige them to quit the camp they are now in', en de
17e aan Coehoorn, dat zodra de vijand een detachement gedaan
heeft, 'vous pouvez être sur que je vous en avertirai au plus-tot'.
Maar waarschuwen alleen was niet genoeg.
Uit deze laatste brief vernemen wij ook, dat Coehoorn bezwa
ren heeft met het grote dessein: 'II me semble par votre lettre (van
1 Juni) que vous trouverez de la difhculté a prendre poste pour la
grande affaire, encore que les troupes qu'ils ont pour vous opposer
ne peuvent pas être si nombreux qu'on les debite, et il faut que ce
soit pour la plupart de nouvelles levées'. Marlborough komt dan
nogmaals terug op het beleg van Oostende, waaromtrent hij roos
kleurige voorspiegelingen doet, De Hollandse en Britse oorlogs
schepen zouden alle mogelijke medewerking verlenen bij deze on
derneming, 'après quoi vous reviendrez chargé de gloire a la grande
x) Marlborough aan Coehoorn, 8 Juni, bij Murray, 112.
276
