legerkampen verzorgden, en wel merendeels uit de streek afkom
stig geweest zullen zijn, in en door de oorlog brood en werk hebben
gevonden. Een meer uitgebreid onderzoek naar de economische
gevolgen van de onderhavige oorlogsperiode voor de betrokken
landstreken, ligt buiten ons bestek, doch zou over de boven aan
geroerde kwesties meer licht kunnen verschaffen 2).
Marlborough was de 4e October met slechts bataljons en 2
eskadrons in het kamp van St Truyen teruggekeerd. De erfprins van
Hessen-Kassel bleef met 17 bataljons en 24 eskadrons te Verviers
achter, want, zo schreef Marlborough, 'should thay joyne the
army, itt would only serve to destroye the forage so much sooner'.
Het werkelijke doel was echter een ander. De 30e September
was definitief besloten tot een expeditie naar de Moezel, en hiertoe
was het korps van de prins van Hessen bestemdvoorzichtigheids
halve bleef het echter, zolang de veldtocht niet geheel geëindigd
was, nog te Verviers. Aan Franse zijde hield men er eveneens reke
ning mee, daarom was Pracontal sedert midden September
wederom over de Maas gezonden; de 18e stond hij in de Ardennen
bij Ciney; de 23e te Jemeppe bij Marche. Beide korpsen hielden el
kaar wederkerig in het oogPracontal had opdracht, op het eerste
bericht van een mars der geallieerden naar de Moezel, insgelijks op
mars te gaan en de ander vóór te zijneenzelfde taak had de prins
van Hessen.
Dat de veldtocht in Brabant als een nachtkaars zou uitgaan, was
voor ieder duidelijk. Dagelijks verlieten officieren het leger zonder
toestemming te vragen aan de gedeputeerden. Deze waren hier
over weinig gesticht, gezien de omstandigheid dat de vijand nog
steeds op slechts een uur afstand van het kamp lag 2).
Intussen was reeds 10 September een voorlopig project voor de
winterkwartieren opgemaakt, dat de 19e ter goedkeuring aan de
Staten-Generaal werd aangeboden. Opmerking verdient, dat hierbij
reeds in sterke mate rekening werd gehouden met een offensieve
operatie aan de Moezel in het komende jaar. Van het Nederlands-
Engelse leger, dat, na aftrek van de voor Portugal bestemde troepen,
146 bataljons en 1^8 eskadrons zou tellen, d.i. omstreeks 110 000
man, zouden 106 bataljons en 108 eskadrons in de Nederlanden
worden gelegerd, waarvan 46 bataljons voor bezettingstroepen en
Over He gevolgen van de oorlog voor de betrokken landstreken leze men Van Kalken, voorname
lijk het laatste hoofdstuk: 'La société beige a la fin du régime espagnol'.
2) Gedep. te velde aan St.Gl, Verviers, i October (St.Gl 7154); Marlborough aan Heinsius, Ver
viers 20 September, St Truyen 4 October (Van 't Hoff nr 149). Ged. te velde aan St.Gl, St Truyen
19 September.
3*2
