in plaats van, zoals Cutts verlangde: 'de la Reine d'Angleterre'.
Cutts wenste een nieuw paspoort, dat hij echter niet ontving. De
onderhandeling stagneerde en wegens dit allerbelangrijkst punt van
geschil bleven de krijgsgevangenen een halfjaar langer in de ellende.
Eerst in October vond men het ei van Columbuslagere officieren
onderhandelden zonder diplomatieke formaliteiten en brachten de
zaak zonder al te veel moeite in orde. Na de voorlopige conventie
van Wilder (tussen Leeuw en St Truyen) werden besprekingen ge
voerd te Borgloon tussen de Franse kolonel Maupeau en de com
missaris Puech ener- en Cronström en Cadogan anderzijds,
welke besprekingen de 4e November leidden tot de vaststelling van
een nieuw cartel. De tekst ervan, benevens verdere bijzonderheden
over deze zaak, vindt men bij Lamberty (II-408 vlg.)
De 13e October verliet Marlborough het leger voor enige
dagen, om te Düsseldorf zijn opwachting te maken bij de nieuwe
koning van Spanje, Karel iii, die aldaar vertoefde op weg naar zijn
koninkrijk, waarheen hij zich via Den Haag en Londen zou begeven.
De jonge koning overhandigde de hertog persoonlijk een met dia
manten bezet zwaard, dat de erkentelijkheid van zijn keizerlijke
vader vertolkte voor de tot nog toe bewezen en misschien nog
in de toekomst te bewijzen diensten. Terwijl Marlborough te
Düsseldorf vertoefde, kwamen aldaar onrustbarende tijdingen uit
Zuid-Duitsland binnen, welke nog beneden ter sprake zullen
komen 2).
Met het uiteen doen gaan van het leger wachtte men, zoals ge
woonlijk, op het voorbeeld der tegenpartij, doch bovendien had
men rekening te houden met de eisen van de Keizer en de Duitse
bondgenoten, die niet zouden gedogen, dat de Fransen de handen
vrij zouden krijgen voor het zenden van versterking naar Zuid-Duits
land. De troepen in het kamp bij Tongeren begonnen reeds hinder
te ondervinden van de natte grond en de koude nachten. Enige af
wisseling veroorzaakten de vijandelijke partijen, die om de leger
plaats zwierven in de hoop op het betrappen van mensen, paarden of
vee. De brieven van Witsen geven een levendige indruk van de
toestand in deze dagen.
De Fransen deden van hun zijde alle moeite, de tegenstander
van een detachement naar de Moezel af te houden. Met dit doel
versterkten zij hun troepen bij Namen, en als demonstratie tegen
Hoey scheepten zij demonstratief geschut in op de Maas.
Anderzijds verplaatste Pracontal zich nog meer in Zuidooste-
3 55
1) Marlborough aan Villeroy en aan Berwick, beide 23 October, bij Murray p. 202.
2) Marlborough aan St.Gl 12, 16, 19 October bij Murray; bulletin 22 October ib.
