zijn geen opgaven aanwezig, doch na de slag wordt het als 'seer ge-
delabreert' vermeld.
Op de rechtervleugel was de ruiterij der bondgenoten, op
slechts één linie opgesteld, voorspoedig geweest. Onder aanvoering
van Hessen-Homburg, Spiegel en Schulenburg had zij de tegen
over haar staande Franse ruiterij gechargeerd en voor zich uit gedre
ven, en niet minder dan 19 standaarden veroverd. Schulenburg
zegt: 'L'ennemy nous quitta le champ de bataille et nous en laissa
paisiblement les maitres'. Zonderling is evenwel, dat deze cava
lerie het hierbij schijnt gelaten te hebben. Het blijkt althans niet dat
zij haar succes heeft voortgezet door hetzij de linkervleugel hetzij
de bloedig strijdende Hessische infanterie te hulp te komen. Men
bemerkt hieraan het ontbreken van algemene leiding. Nassau-
Weilburg chargeerde met de Paltsische cavelerie; Hessen-Kassel
bevond zich in het heetst van de strijd bij zijn zwaar beproefde batal
jons, maar een bevelhebber, die de slag in zijn geheel kon overzien
en leiden, ontbrak. Dat Hompesch met de tweede linie der rechter
vleugel de Paltsische cavalerie kwam bijstaan geschiedde ook niet op
hoger bevel, maar op verzoek van 'de Paltsische generaals'dit zegt
Schulenburg althans in zijn relaas.
Pogingen om van de ruiterij van Nassau-Weilburg nog een deel
te herenigen bleven zonder gevolgHompesch, die zich hiertoe nog
eens aan het hoofd had gesteld van de cavalerie van Penz, kon
slechts de terugtocht of liever de vlucht enigszins vergemakkelijken.
Omstreeks vijf uur gaf Hessen-Kassel het bevel tot de terug
tocht. Hij werd in goede orde volbracht; Schulenburg dekte hem
op meesterlijke wijze met de cavalerie, hetgeen als volgt in zijn
werk ging. Eerst stelde hij de eskadrons, met voldoende tussen
ruimte, op twee linies op. Die der eerste linie trokken vervolgens
terug door de tussenruimten der tweede en maakten opnieuw front
naar de vijand, waarna de tweede linie, thans eerste geworden, op
dezelfde wijze terugging. 'II est sur et constant', zegt Schulen
burg, 'que eet exercise s'est fait plus que 20 fois, jusqu'au défilé
de Doudenhoven'Zeker een bewijs van goede discipline, zij het
ook dat de vijand de terugtocht in het minst niet verontrustte,
mede omdat intussen de duisternis inviel. Bij Dudenhofen werd de
Spierbach gepasseerd, waarna de bruggen werden afgebroken. De
terugtocht ging verder op Rehütte, waarheen ook het overschot
van Nassau-Weilburgs troepen zich terugtrok. De volgende dag
werd Frankenthal bereikt. Hier scheidden de legers zich: Hessen-
Kassel ging terug naar Mainz en wachtte hier nadere bevelen van de
Statende Paltsische troepen gingen bij Mannheim over de Rijn, en
367
