schijnt overdreven; de 'Hollandse' bataljons, die een belangrijk aan
deel aan het gevecht hadden gehad en tenminste een derde, zo niet
de helft der sterkte uitmaakten, hadden, naar de schatting van Goor,
niet boven de 100 man verloren. Wat de officieren aangaat was de
luitenant-kolonel Turk van het bataljon van Wilckes gesneuveld, de
majoor Deen van hetzelfde bataljon zwaar gewond; voorts had een
luitenant een arm verloren. De troepen van Goor waren acht dagen
en nachten niet uit de wapenen geweest en hadden al die tijd onver
moeid, ook onder vuur, aan de versterkingen gearbeid. De Prins van
Baden betuigde dan ook zijn grote tevredenheid over de Hollandse
troepen, van wie hij in zijn verslag aan de Keizer schrijft: 'Insonder-
heit habe ich bei des Herrn Churfursten von Pfalz Liebden Truppen
derselben Gewohnheit nach, sowohl als bei der Herren General
Staaten, unter dem Commando des GWM (d.i. Generaal-wacht-
meister) Goor und beiden Brigadiers Wilckens und Bentheim (d.i.
Beinheim), nebst einer grossen Standhaftigheit auch eine grosse Fa-
cilitat in allen Sachen und sonderlichen Eifer, des gemeine Wesen zu
erhalten, gefunden, und meritiren gewiss gedachte Truppen sowohl
als dero Principale, E.K.M. Erkenntnis, zumalen durch deren Hulfe
dieses Werk, welches den unfehlbaren Ruin des gantzen Deutsch-
lands nach sich gezogen hatte, erhalten worden'. Ook op andere
plaatsen in het verslag spreekt de markgraaf met lof over de verrich
tingen der Nederlandse infanterie 1
Gelijktijdig met Villars was ook Tallard teruggetrokken; bij
Straatsburg ging hij ten tweeden male, doch in omgekeerde richting,
over de Rijn, waarna hij aanstalten maakte, Alt Breisach te belegeren.
Villars daarentegen trok door het dal van de Kinzig door het Zwar
te Woud teneinde de langverwachte vereniging met de keurvorste-
lijk-Beierse troepen te bewerkstelligen, hetgeen op 7 Mei bij Villin
gen voorspoedig gelukte. De onder veel risico en moeilijkheden tot
stand gebrachte 'conjunctie', waarnaar heel Europa sedert maanden
met hoop en vrees, maar in elk geval met spanning had uitgezien, le
verde, toen zij eenmaal een feit was, niet de resultaten op, waarop
men aan Franse zijde had gerekend, en waarvoor men aan die der ge
allieerden zo beducht geweest was. De na de samenvoeging te vol
gen gedragslijn was niet tevoren uitgestippeld; men scheen vergeten
te zijn, dat het bereikte resultaat slechts als middel, niet als doel op
376
Over de aanval op de linies: 'Feldzüge' V, p. 311-317; het verslag van de prins van Baden aan
de keizer aid. p. 699; Eur. Merc. 243 vlg.Goor aan St.Gl, kamp van Buhel, i£ April, aid. 245"
dezelfde brief bij Lamberty 11-^82gedateerd 26 April. De brief van Goor van 2 2 April hebben wij
niet aangetroffen. 'Vie du Marechal Due de Villars, écrite par lui-meme', Parijs 1784,1, p. 163-170.
'Villars, d'apres sa correspondance et des documents inedits' d.Markies de Vogue, Parijs 1888,
p. 208 vlg.; brieven van Monasterol uit het leger, aid. p. 266, 268.
