Cevennen te begeven, met behoud van eventuele pensioenen of
gages van het land.
De ^e September deelde Heinsius in de Staten-Generaal mede,
dat zich 7 a 800 Franse gerefugieerden in Zwitserland en omliggende
streken ophielden, die genegen waren hun geloofsgenoten in de Ce-
vennen bij te staan. Op zijn voorstel besloten de Staten elk hunner
18 a 20 gulden reisgeld te verschaffen, welke betaald zouden worden
uit een te houden generale collecte. In November werd de Raad van
State verzocht, een lijst samen te stellen van de pensioen genietende
Franse officieren, die in aanmerking kwamen om naar Piëmont ge
zonden te worden x). Blijkbaar waren de jongste gebeurtenissen in
Savoye hiertoe de aanleiding. Een onvoorzichtigheid van de Britse
buitengewone gezant te Turijn, Richard Hill, had in Augustus
de ontwikkeling verhaast; 29 September kwam het tot een open
lijke breuk tussen Victor Amadeus ii en maarschalk Vendöme;
8 November sloot de vorst het verbond met de Keizer 2). De steeds
in latente opstand verkerende Waldenzen konden thans wellicht
waardevolle hulp verlenen; de mogelijkheid om vanuit de Alpen
dalen de hand te reiken aan de Camisards scheen nu meer nabijDe
uitzending van officieren naar Piëmont zal met een en ander ver
band hebben gehouden. Eind November werd de toelage voor een
naar Piëmont uit te zenden kapitein vastgesteld op 100 zilveren
ducatons; die van een luitenant en vaandrig op 150 gulden, te beta
len voor 2/3 door Engeland, voor 1[3 door de Republiek 3). Van ef
fectieve bijstand aan de Camisards was overigens niet veel sprake;
uit militair oogpunt was het voornaamste gevolg van de opstand,
dat zij op een deel der geregelde Franse strijdkrachten beslag legde
sedert Februari van dit jaar 12 000 man onder Montrevel.
Tenslotte dienen wij nog enige aandacht te schenken aan de be
handeling der krijgsgevangenen.
Wij zagen reeds, dat de 10e October de uitwisseling der krijgsge
vangenen op grond van een voorlopige overeenkomst was begon
nen, dat deze de eerstvolgende weken geregeld voortgang had, en
dat 4 November te Borgloon het cartel werd gesloten, dat bij
verdere uitwisseling tot maatstaf zou strekken. Enige verdere bij
zonderheden aangaande dit voor het krijgswezen zo belangrijke
chapiter treffen wij aan in de briefwisseling van Marlborough en
in de ingekomen brieven van de Raad van State.
Krijgsgevangenschap betekende in deze tijden voor de officier
39I
Seer. Res. St.Gl 28 Mei, s Juli, 5 September, 21 en 29 November 1703.
2) Churchill I-643.
3) Seer. Res. St.Gl 29 November.
