artikel 13 luidt: 'Niet toelaatende, dat de Gevangens in Kelders,
gaaten ofte andersints, buy ten behoorlykheyd, beswaarlyk gehouden
en gehandeld worden, om daardoor haar meerder rantsoen te doen
belooven: 'Ten ware nogtans men kennelyk onderregt wierde, dat
den vyand door syn rouw en wreed tractement den onsen tot gelyke
oorsake gaaven'. Het blijkt niet dat aan onze zijde van deze laatste
clausule gebruik gemaakt is, hoewel de behandeling, die de Fransen
de geallieerde krijgsgevangenen deden ondergaan, er gemakkelijk
aanleiding toe had kunnen geven.
ZEEOORLOG
Ter zee waren de krachten te ongelijk dan dat men een ernstige
strijd om de zeeheerschappij zou kunnen verwachten. In de Nieuwe
Wereld bleef het voorlopig bij een kaperoorlog, wederzijdse aansla
gen op havens, plantages en dergelijke ondernemingen. Te land heers
te een partijgangersoorlog in de grensstreken tussen Canada en de
Britse koloniën, waarin ook de Indianen een rol speelden. In 1702
maakten de Engelsen zich van het Franse eiland Guadeloupe meester.
In de Europese wateren openbaarde zich al spoedig de achter
stand waarin de Staatse zeemacht in de laatste jaren ten opzichte van
de Engelse was geraakt. Met name bleek dit in de vertraging, waar
mee de uitrusting van eskaders voor de beveiliging der zee plaats
had, en in de te zwakke beveiliging van de haringvloten, wat door
z.g. convooiers, meestal gehuurde en zwak bewapende schepen,
geschiedde. Een groot nadeel was ook dat de Franse schepen beter
bezeild waren dan die van de Republiek, waar de scheepsbouw in
deze tijd bij de Britse en Franse ten achter stond.
Zo ontmoette een eskader van 12 schepen, oorspronkelijk voor
West-Indië bestemd, onder van der Dussen in de Noordzee een
Frans smaldeel van slechts vijf schepen onder Duguaytrouin,
welke echter dank zij hun betere bezeildheid konden ontkomen.
Een tweede eskader onder Almonde, insgelijks van 12 schepen,
opereerde te zamen met de vloot van Cloudesley Shovel in de
Middellandse zee. Van de voorgenomen ondernemingen (hulp aan
de Camisards bij Cette, geleiden van koopvaarders naar Livorno en
z.m. actie tegen Sicilië en Napels) kwam alleen de tweede tot uit
voering.
394
HOOFDSTUK XIX
