in Frans territorium de Franse troepen de voorrang la droite zou
toekomen. Aan de troepen van de Spaanse koning werd gelast 'de
vivre avec les troupes de France avec toute la bonne intelligence et
1'union possible'. Ten slotte bepaalde een artikel dat de soldaten,
van welke natie ook, aan de Franse officieren de zelfde gehoorzaam
heid als aan hun eigen schuldig waren, en dat alle voorschriften be
treffende de ondergeschiktheid van officieren en soldaten ook ten
opzichte van Franse gegradueerden bindend waren.
Ondanks deze van bovenaf opgelegde samenhorigheid ontbrak
aan een hartelijke verstandhouding nog veel. Vooral dat veel van
Oostenrijkse sympathie verdachte officieren door Franse of Frans
gezinde werden vervangen verwekte tweedracht en ontevredenheid.
Ook tussen de nationaliteiten boterde het nog maar slecht, zo dat
het in 1703 zelfs nodig bleek, te Brussel een grote algemene ver-
broederingsplechtigheid te arrangeren. In hoofdzaak was echter de
samenwerking tussen de beide legers gewaarborgd, te meer daar
de Spaanse opperbevelhebber, de markies van Bedmar, hoewel
overigens een veldheer van matige bekwaamheid, zich door on
verdachte aanhankelijkheid aan de Franse zaak onderscheidde 1).
Een belangrijke plaats in de oorlogsvoorbereiding aan Frans-
Spaanse zijde werd ingenomen door het merkwaardige stelsel van
linies, dat in de eerstvolgende veldtochten een grote rol heeft ge
speeld. Het doel dier linies was voornamelijk, het binnendringen
van 'partijen' te beletten en dus het land voor brandschatting te
vrijwareneen sterke troepenmacht tegenhouden konden zij slechts
indien zij zelf door een bijna even sterke macht waren bezet, t.w.
op het punt van aanval. In dit laatste school echter de moeilijkheid,
want daar wegens de grote lengte een sterke bezetting op alle
punten was uitgesloten, was het de aanvaller allicht mogelijk, bij
verrassing op een niet- of zwak bezet punt door te breken. Voor
aanstaande krijgskundigen, als FeuquiÈre, willen dan ook van de
linies niet veel weten, en merkwaardigerwijs trekt ook Lodewijk
xiv blijkens een zijner brieven het nut ervan sterk in twijfel.
Reeds in de Tachtigjarige oorlog komen dergelijke werken voor,
en het nut was steeds gering. Het valt echter met dat al niet te
ontkennen, dat de in 1701 aangelegde linies de Fransen vooral in de
eerstvolgende veldtochten veel profijt hebben opgeleverd.
In het algemeen bestonden zij uit een van bastions voorziene
wal van iets meer dan manshoogte met voorliggende gracht
somtijds, b.v. langs het kanaal Brugge-Gent, uit een linie van re-
1) Gachard, hs. III, p. 30-38. V. Kalken 167.
2 I
