reeds ingetreden natte jaargetijde en de aanvankelijke vertraging in
de aanvoer der benodigdheden waren evenmin gunstig voor een
snel verloop van de onderneming. Tenslotte meende de prins van
Baden de voorlichting van ingenieurs te kunnen ontberen, welke
eigenwijsheid de belegeraars uit de aard der zaak duur te staan
moest komen.
De 22e verscheen de Rooms-koning Joseph in het kamp om de
leiding van het beleg op zich te nemen; door prins Eugenius,
en de andere legerhoofden werd hij met de nodige plechtigheid
ontvangen. Zonder op de bijzonderheden van dit overigens alleszins
merkwaardige beleg, waaraan geen Nederlandse troepen hebben
deelgenomen, in te gaan, vermelden wij slechts dat eerst op 23
November, na een verdediging van 21/2 maand, waarvan de Lau-
banie de grootste roem wegdroeg, de witte vlag werd gehesen.
De bezetting verkreeg vrije aftocht naar het eigen leger te
Hagenau 1).
Nog tijdens het beleg hadden, na langdurig onderhandelingen
tussen Wratislaw en de keurvorstin, ook de Beierse zaken hun
beslag gekregen. De 7e November werd in het kamp voor Landau
het tractaat van Ilbesheim gesloten, waarbij Beieren uit de rij der
oorlogvoerende mogendheden trad. Afdanking van het Beierse leger,
behoudens een garde van slechts 400 man, uitlevering van alle wape
nen, geschut en krijgsvoorraad en ontruiming van de belangrijkste
vestingen waren de voornaamste bepalingen. Slechts met grote
moeite en onder heftige tegenstand van de Beierse troepen gelukte
het, de bepalingen van het tractaat ten uitvoer te brengen 2).
De verdere krijgsbedrijven van deze veldtocht houden reeds ver
band met de plannen voor het volgend voorjaar. Marlborough
begreep dat, nu het Beierse gevaar uit de weg was geruimd, een
hernieuwd optreden van een Engels-Nederlands leger in Zuid-
Duitsland zich vooreerst niet meer zou voordoen. Daar een nieuwe
campagne in de Zuidelijke Nederlanden hem weinig aanlokkelijk
voorkwam, was hij besloten, op het oude plan van een offensief
aan de Moezel terug te komen.
Met het oog hierop dienden de winterkwartieren in de naburige
streken te worden gekozen. Door de inneming nu van Trier en
Trarbach zou het mogelijk zijn, voor een afdoende beveiliging der
kwartieren te zorgen, het tijdig samentrekken der troepen te ver
zekeren, en over een uitgangsstelling een 'Tête' zoals men zei
47£
x) Het beleg van Landau wordt uitvoerig beschreven in 'Feldzüge' ^68-589. Ivoy aan Heinsius, Cron-
weisenburgh 22 September, Weissenburgh 29 September.
2) Over het verdrag van Ilbesheim, zijn tot stand komen en uitvoering uitvoerig'Feldzüge' 627-647.
