Je parlerai aujourd'huy a MM. les Deputes et a M. d'Auverquer-
que, afin qu'ils donnent les ordres pour l'attaque de Leau, et pour
continuer en même temps la demolition des lignes.
P.S. J'ai le coeur si plein que je ne saurais m'empêcher de re-
présenter a cette occasion a vos H.P. que je me trouve ici avec
beaucoup moins d'autorité que quand j avais 1 honneur de com
mander leurs troupes l'année passée en Allemagne'.
Laat Marlborough zich hier, zoals men ziet, in voorzichtige ter
men uit ('on n'a pas jugé a propos de pousser l'affaire'), in het
bulletin, voor publicatie in Engeland bestemd, noemt hij man en
paard: but the Deputies of the States, having consulted with
their other generals, would not give their consent, so that the pro
posed attack was countermanded,' en hetzelfde geschiedt in een
ganse reeks van brieven aan vreemde staatshoofden en ministers.
De aan de Staten gerichte brief werd al spoedig, zelfs nog vóór
zij in de vergadering der Staten was gelezen, gedrukt en in groten
getale verspreid, ook in het leger. Niet ten onrechte waren de
Staten deswege ontsticht. Zij ontboden de drukker, en vroegen
van wie hij de copie had ontvangen, waarop het antwoord luidde:
van lieden van het Engelse gezantschap. Inderdaad had Stanhope,
de Britse gezant, de brief laten drukken. Marlborough schrijft nl.
g September aan hem 'I entirely approve of your printing my letter,
and of the answer you have given to the Pensioner' x).
Nu de zaak eenmaal voor het forum der publieke opinie was ge
bracht verschenen van andere zijde, hoewel min of meer clandestien
en buiten Holland (Lamberty zegt: 'dans une des Provinces') ook de
brieven van de gedeputeerden, van Ouwerkerk en Salisch in druk,
waaruit men kon opmaken dat de overwinning heel wat minder
zeker geweest zou zijn dan Marlborough het doet voorkomen.
Inmiddels had ook Slangenburg op verzoek of althans met in
stemming van de Staatse generaals naar de pen gegrepen. Van 27
Augustus dagtekent een uitvoerig schrijven aan de griffier Fagel, dat
een complete acte van beschuldiging inhoudt tegen het beleid van
de opperbevelhebber. Op hartstochtelijke, bittere toon doet hij het
relaas van de affaire van 18 Augustus en van de gehouden krijgsraad,
waarvan de korte inhoud is, dat toen deze werd gehouden, er reeds
geen sprake meer was van een aanval en dat het bijeenroepen
ervan slechts diende om de verantwoordelijkheid op de generaals
af te wentelen. Weliswaar verliest hij hierbij uit het oog, dat het de
gedeputeerden waren die de krijgsraad deden bijeenkomen en, zelfs
Murray II-2 55.
628
