doenlijk hun linies versterken, voor welke de Nethe, bij de heersende
droogte, slechts een geringe hindernis oplevert. Marlborough en
de generaals verkennen op diverse plaatsen de vijandelijke linies,
doch zien vooralsnog geen mogelijkheid tot een aanval.
De 7e October verklaarde de hertog tenslotte, dat hij alle in aan
merking komende plaatsen had laten verkennen, dat uit de rappor
ten weliswaar bleek, dat de linies tegenover Santhoven te forceren
zouden zijn, doch niet zonder zware verliezen; dat daarenboven het
seizoen reeds te ver was gevorderd om een eventueel behaald succes
te kunnen voortzetten, dat zijn cavalerie tengevolge van de weer
hevig woedende paardenziekte tot de helft was teruggebracht, en dat
het dus beter was, van een onderneming op de linies af te zien. Hij
deelde dit besluit mee aan de gedeputeerden, Salisch en Heuke-
lom, doch wilde niet dat er over aan de Staten werd geschreven;
geheel anders alzo dan bij de affaire van Overijssche, toen een derge
lijk besluit over Europa werd uitgebazuind x).
Nu er op het oorlogsveld niet veel meer te beleven was, besloot
Marlborough midden October voor enige dagen naar Den Haag
te gaan, waar met Heinsius het een en ander viel te bespreken. Zo
over de reis naar Wenen, waaraan hij een bezoek aan Berlijn wilde
vastknopen. Koning Frederik i maakte n.l. moeilijkheden om het
verdrag te hernieuwen, krachtens hetwelk 8000 man Pruisische
troepen zich in Italië bevonden, tot steun van de keizer. Ook de
vredesaanbiedingen, welke sinds Augustus van dit jaar langs verschil
lende kanalen vanwege het Franse hof werden gedaan, zullen een
onderwerp van gesprek met Heinsius hebben uitgemaakt. Alle be
richten uit Frankrijk wezen er op, dat Fodewijk xiv niet langer in
staat was, de oorlog voort te zetten. Volgens inlichtingen, waarover
Marlborough beschikte, zeide men toen reeds in Frankrijk, dat de
koning zijn schoonzoon uit Spanje wilde terugroepen, wanneer de
geallieerden zulks eisten2). Bij de diplomatieke bedrijvigheid, welke
van dit alles het gevolg moest zijn, was Marlborough's tegenwoor
digheid in Den Haag belangrijk meer nodig dan in Brabant, waar
de veldtocht weinig vooruitzichten meer bood.
Het enige, wat hier nog te doen viel, was het innemen van Sant-
vliet. Hiervan was in 1702 al sprake geweest, op aandrang van
Zeeland, dat voor de veiligheid op de stromen beducht was. Dat
het zich nog zo merkwaardig lang heeft staande gehouden, kwam
waarschijnlijk doordat de vijand er tenslotte niet veel kwaad deed.
643
Heemskerk aan Heinsius 21 September 1, 8 October 1705; Ouwerkerka. d. St.Gl 9 October (St.
G1 4481).
2) Marlborough aan Heinsius 24 September (V. 't Hoff nr 346).
