bijlage 31. Zie pag. 340 vlg.
NICOLAAS WITSEN AAN DE BURGEMEESTERS VAN AMSTERDAM,
3 SEPTEMBER 1703
(Gem. arch. Amsterdam, Arch. Burgem. nr 30)
Edele Groot Agtbaere Eleeren
Ofschoon weinig stoffe hebbe, UED Gr:Agt: op het krijgswesen te onder
houden, so ist egter mijn pligt hun sulx te verstendigen. 't sedert het overgaen
van de stat Eluij, en sijne sterke kasteelen is ons oordeel als gestremt, tot nog
toe sig niet konnende pal setten wat te ondernemen, echter het moet er op los,
herwaerts of derwaerts, en onse bepaaling verhoope binnen twe dagen den dag
te sullen sien, wanneer het hen over wert gebrieft, en ist wonder? De gantsche
Regter vleugel soude recht draets den vijant te keer gaen, ongeacht hunne wer
kingen, gesterkte linien, verschuilingen, beschutting, en talrijk wel geplant
geschut. Welcken sin den Heer Hertogh kragtelijk, en ah een helt drijft, met wien
al den krijgsman genoegsaem stemt, niet dier stellende haer leven. Maer de
munt omgekeert werdende, siet de Linker arm dit stuk gants anders aen, en is
de generaliteit eenstemmig en talrijker, genoegsaem alleen inlanders, of inge-
setenensij vraegt wat gewonnen sal sijn als men met koste van veel bloets over
't bolwerk is gesprongen, werwaerts dan? Wat vaste plaets te winnen? van wien
lijftocht, voomaem voor 't paerdevolk, van waer te boeten(?) so schonen volk
als daer gewisselijk geslaekt en geslagt sal moeten werden, behalven dat krijgs-
teerling twijfelbaer sij, sij stelt het stuk in een schade en peinst wat meest
weegt, en bij hun helt over het oude spreekwoort een klijne vis een soete vis. Het
gemenebest is op eersucht, anders glorie der wapenen genaemt niet gevest en
sij behoeft uit kracht van overzeesche bijsondere belangen, geen eer in te leggen,
als er geen bestendig gewin van voor hen te wachten is, dit alles hoe dapper
onverschrokken en braef sij sijn willig haer bloet voor vrijheit, vaderlant en gotsdienst
te vergieten hebben sij, met maet, in de mont; of mij dese tegengestelde ge-
dagten en uitingen, sorg verlegentheit en rust kosten geve UEd:Gr:Agt: in
bedenken, ik schrome niet den vijant onder ogen te sien, maer den eersten raet
kiesende bij geluk, wat haat en verwijt was er op onse schouwers, wat
geschreeuw souw er te huis sijn, kost men der lantsluiden raet niet volgen? Mij
dunkt ik hoor de beurs so spreken, om deze klip te ontgaen hebben wij den
staet reets twemael om bevel geschreven en vant antwoort versogt tgunt alle
uer afwagten sullende haer goet achten kloekmoedig te achtervolgen.
Plet gewesende opperhooft deser plaets, gister in mijn tent ons versellende,
hij is een graef, hadde veel praets, men kost seide hij een voormuer krijgen
naer begeerte, waerom dus seide hij, langer gestreden? de maet was hem vol,
en beklaagde sijn verlies, waermede na aenbiedinge van mijner dienst verblijve
UED Groot Agtbaere gants
Huij 3 Sep 1703 ootmoedige en dienstwillige dinaer
N Witsen
P.S. dit geschreven sijnde komt staets besluit, en het helt over elk blijft hier
bij sij gevoelen ons is te gehoorsamen, Godt vermeerdere slants beste.
736
