4_e Januari 1707 beëindigde de dood zijn langdurige en wisselvallige
krijgsmansloopbaan. Zijn carrière geeft een duidelijke anticlimax te
zien. De laatste twee jaren was op het Bovenrijnse front weinig van
belang voorgevallen. Veel smaad had de prins dientengevolge te
verduren; de beschuldiging van alleen op de veiligheid van eigen
grondgebied bedacht te zijn en zelfs die van verraad bleven hem niet
bespaard. Zo verscheen in ons land een prent, waarop hij werd af
gebeeld, slapende op een zak met Louis d'or, met het onderschrift:
'Louis dort'. Het schijnt zonderling, dat het Oostenrijkse gouver
nement een veldheer, die men in 1704 niet vertrouwde, zo zelfs dat
er sprake van was, zijn voornaamste raadslieden te arresteren, en die
algemeen in een reuk van onbruikbaarheid stond, zolang handhaafde,
evenwel zonder hem de middelen tot een enigszins krachtige oorlog
voering te verschaffen. De enige verklaring zal wellicht zijn, dat de
wijze van krijgvoeren, die men de laatste jaren van de markgraaf
gewoon was, strookte met de bedoeling van het Weense hof. In de
toenmalige oorlogvoering traden de gevolgen van een dergelijke
politiek niet zo spoedig aan het licht als in onze dagen het geval zou
zijn geweest.
De samenwerking van de markgraaf met de Duitse vorsten was
niet steeds even gemakkelijk. Zo ligt in zijn hardnekkig verzet tegen
de instelling van een negende keurhoed, die van Hannover, het
aeheim van het verbod van de keurvorst om de Hannoveraanse
troepen in Zuid-Duitsland te laten optreden, van welk verbod wij de
droevige gevolgen zagen in de slag bij Spierbach1).
Kort vóór de prins, op 12 December, was een ander belangrijk
man gestorven, n.l. de provediteur-generaal Antonio Alvarez
Machado. Lange jaren had hij, in de oorlogen van Willem iii, bij
wie hij zeer in de gunst stond, de zorg voor de broodvoorziening van
het leger en voor de magazijnen in handen gehad, en de prins ook
veelal uit zijn particuliere middelen, die niet gering waren, ge
holpen. Hij had bij dit alles een grote mate van ervaring en inzicht,
ook op strategisch gebied, opgedaan, en wanneer men bedenkt,
hoezeer de intendance toenmaals in alle oorlogshandelingen ingreep,
laat het zich verklaren, dat zijn adviezen menigmaal gewicht in de
schaal legden. Volgens Lamberty zou ook Marlborough meer
malen zijn raad hebben opgevolgd en er zich wel bij hebben be
vonden. Zo vinden wij bij deze schrijver ook de mededeling, dat de
Maasovergang bij Overasselt in Juli 1702, waarmee de Britse
kapitein-generaal zijn eerste veldtocht inleidde, op raad van
x) Lamberty IV-386.
169
