ALGEMENE TOESTAND
Maken wij, alvorens met de beschrijving der veldtochten van het
jaar 1706 te beginnen, de balans op van hetgeen de vier afgelopen
oorlogsjaren hebben opgeleverd, dan is de slotsom, dat de Grote
Alliantie weliswaar belangrijke voordelen heeft te boeken, doch dat
het doel, dat zij voor ogen had nog bij lange na niet was bereikt.
De Fransen waren verdreven van de Neder- en Middenrijnmet
Beieren was hun laatste Duitse bondgenoot van het toneel verdwe
nen de Grote Alliantie daarentegen had haar aanhang met Portugal
en Savoye zien toenemende inneming van Gibraltar en de slag bij
Malaga hadden het overwicht der geallieerden ook in de Middelland
se Zee gegrondvest, en een deel van Spanje was in opstand, ziedaar
de voornaamste door de geallieerden behaalde voordelen. Dat deze
echter tot een spoedige onderwerping van de tegenstander zouden
leiden, leek nog weinig waarschijnlijk, en op alle operatietonelen
stond de macht der Bourbons of, zoals men zeide, der Twee Kronen,
nog stevig overeind.
In Spanje was de opstand ver van algemeeneen groot deel van het
volk stelde zich vastberaden achter de zaak van Philips van Anjou.
De strijd droeg hier alle kenmerken van een burgeroorlog, en op het
Iberisch schiereiland plegen dergelijke conflicten hardnekkig en van
lange duur te zijn. In Noord-Italië was de overmacht tot nog toe be
paald aan Franse zijde geweest; slechts dank zij het veldheerstalent
van Eugenius bleef het evenwicht tot nog toe in stand.
De opstand in Hongarije was eerder in kracht toe- dan afnemende,
en bleef beslag leggen op een groot deel der Oostenrijkse strijd
krachten en geldmiddelen. Aan de Bovenrijn waren, sedert Beieren
was uitgevallen, voor geen van beide partijen beslissende uitkomsten
te verwachten; de vele natuurlijke en kunstmatige hindernissen
waren hiertegen een beletsel.
Wat de Moezel aangaat, had de laatste veldtocht op overtuigende
wijze aangetoond, dat de mening, dat hier de zwakke plek in de
Franse wapenrusting lag, op een misvatting berustte.
Wat de Nederlanden betreft, mocht het doorbreken van de linies
bij Heylissem ongetwijfeld een succes worden genoemd, maar het
gevolg was slechts, dat men voor een tweede stelling stond, volgens
sommigen Slangenburg o.a. - nog sterker dan de eerste. Hield
3
HOOFDSTUK X
