gehoopt had, althans in 1708 een krachtige versterking kon worden
tegemoet gezien.
Intussen had Stanhope van de verlegenheid, waarin de Habs-
burgse pretendent zich bevond, gebruik gemaakt om, buiten mede
weten van de staatslieden der Republiek, een voordelig handels-
tractaat met de - naar men hoopte - toekomstige Spaanse koning
te sluiten. In een geheim artikel werd reeds in beginsel tot de
oprichting van een Brits-Spaanse maatschappij voor de handel op
de Amerikaanse bezittingen besloten. Ongelukkigerwijs viel het
tractaat op weg naar Genua in handen van een Franse kaper. Het
werd aan Torcy toegezonden, die zich haastte, de inhoud in Den
Haag bekend te maken, tot een waarschuwing om geen al te groot
vertrouwen in de Britse bondgenoot te stellen, en als remedie tegen
de schier onbegrensde openhartigheid welke Heinsius steeds tegen
over deze had betracht1).
Ten slotte zij nog vermeld, dat Friesheim verzocht, van zijn
commando in Spanje ontheven te worden. Behalve zijn - na vijftig
dienstjaren zorgelijke lichamelijke toestand gaf ongetwijfeld ook
de slechte verstandhouding waarin hij stond tot Noyelles hiertoe
aanleiding. Door de loop der gebeurtenissen van het vorig jaar was
hij onder diens bevel komen te staan, wat hij op zich zelf al node
verdroeg. Het eigendunkelijk beschikken van Noyelles over zijn
onderhebbend personeel droeg er niet toe bij, zijn stemming te
verbeteren. De weerklank van een en ander vindt de lezer in
Bijlage 34.
Aan de Portugese grenzen streden de troepen van Philips v dit
jaar, evenals in Spanje, met voordeel, hoewel lang niet in zo door
slaggevende mate. Aan Portugese zijde voerde dit jaar de markies
De la Fronteira het bevelaan die der Fransen de sedert jaren
met dit strijdtoneel bekende De Bay.
Beiden beschikten slechts over beperkte krachtenvan de Portu
gezen waren bovendien twee van de beste regimenten verloren
gegaan, toen de Fransen in December van het vorig jaar Alcantara
heroverden.
In Mei trokken de Portugezen uit de garnizoenen naar het alge
meen rendez-vous, Ciudad Rodrigo. De bedoeling was, van hieruit
een diversie te doen naar de zijde van Salamanca, 'ofte nogh wat
verder naar Alva'. Nog vóór het leger helemaal bijeen was, maakte
de tijding van de slag bij Almansa aan dit plan een einde, hoewel
zij eigenlijk een reden had moeten zijn om de diversie met kracht
V. Rynevelt I-291, 296; Lamberty IV-^91 vlg.'Feldzüge' IX-274, id* XIV-384, 38^.
252
