tijd verloren met het kiezen van een 'positie'. Anders handelden
de tegenstanders, die hun troepen bij aankomst resoluut in de strijd
wierpen, zonder zich om de stelling van het leger als geheel te be
kommeren. Het dwaze besluit, om het halve leger werkeloos te
laten, nadat de andere helft, zij het dan misschien ten onrechte, in
gevecht was gebracht, moet weliswaar aan de zwakke Bourgondië
worden geweten, maar is toch ook een gevolg van het feit, dat
VendÖme de leiding aan hem en zijn raadgevers overliet, en zich te
zeer van nabij met het infanteriegevecht in de heggen inliet. In allen
gevalle kan Oudenaarde in de krijgsgeschiedenis als klassiek voor
beeld gelden van een slag, die door halfslachtig en slecht beleid
werd verloren.
Ook bij de geallieerden bestond in feite tweehoofdige bevel
voering, zij het ook dat Eugenius als 'volontair' aanwezig was. Dat
hier desondanks geen tweedracht, doch een voorbeeldige samen
werking heerste, vindt zijn oorzaak in de band van vriendschap,
gepaard met volledig onderling begrip en tact, tussen de veld
heren.
Dat overigens op tactisch gebied fouten zijn gemaakt, is niet meer
dan natuurlijk. Zo geloven wij d'Artaignan onmiddellijk wanneer
hij aan het eind van een brief aan Chamillart schrijftil y a bien des
choses a dire a tout cela, mais il faudrait être tête a tête'Kernachtig
drukt hierover een ervaren krijgsman als Schulenburg zich uit, in
een brief aan een zijner bekenden.
'Mais si vous croyez que tout se fait en ce métier avec prudence
et précaution, et que l'on ne fait aucune démarche qu'après des
mures délibérations, vous vous trompez beaucoup. La pluspart
d'affaires se font par hazard ou par la providence divine si vous voulez.
Croyez qu'en ce métier tout le monde fait des faux pas et celui qui
prétend en être exempt ne l'a point encore compris ou ne 1 a jamais
fait'
Dat de Nederlandse aanvoerders en troepen een eervol aandeel
aan de overwinning hadden, zal uit het bovenstaande zijn gebleken.
Zeker zal het ook bij hen niet zonder 'fouten' zijn toegegaan. Zij
hebben echter de door de veldheren bevolen omvattende flank-
aanval geheel zelfstandig en in moeilijk terrein ten uitvoer gebracht.
Indien er iets tot de overwinning heeft bijgedragen is het wel deze
omvatting, die 's vijands rechtervleugel tot volslagen oplossing heeft
gebracht, en de bondgenoten enige duizenden gevangenen en het
leeuwenaandeel der zegetekenen heeft bezorgd. Vooral de een- en
3 l5
Schulenburg p. 333.
