weg te gaan rijden. De verdere weg werd in snelle gang afgelegd1).
Als de voorste ruiters één uur na middernacht aan de barrière
komen, zijn de laatste nog 6 km achter, bij Ennetières. Allen droe
gen groene veldtekens, de kleur der geallieerden, op de hoeden.
Luxembourg was bij de allervoorste ruiters. Het 'werda' dat men
hun toeriep, werd in dezelfde taal beantwoord. Zonder bezwaar
opende de wachthebbende officier daarop de barrière, die de vorm
had van een tourniquet. Vandaar tot het glacis der vesting was het
nog een drie km, die snel werden afgelegd. Alles ging goed, en
reeds waren de voortroep en vijf regimenten de barrière gepasseerd,
toen een Frans officier onvoorzichtig riep 'serre, serre'. Dit wekt
achterdocht bij de soldaten van de wacht, die tot nog toe rustig bij
het vuur zaten. Als zij op hun geroep van 'werda' geen antwoord
krijgen, maken zij alarm, schieten en werpen zich in een kleine
redoute langs de weg. De barrière kon evenwel zo spoedig niet
gesloten worden, en de stroom van ruiters hield aan, totdat een
handgranaat bij een hunner de zak buskruit deed ontploffen. Weder
om ontstond een vuurwerk, waardoor dertig ruiters en paarden
werden doodgeslagen. Enige ogenblikken later volgde een tweede
dergelijke ramp bij hetzelfde regiment, dat van Forsat. Daarbij
kwamen nog de door het geweervuur getroffenen, zodat de weg
in een oogwenk een afgrijselijk schouwspel van verscheurde en
verbrande mensen en paarden opleverde. Bij het eerstvolgende
regiment ontstond aarzeling, en dit gaf gelegenheid, de barrière te
sluiten.
In allerijl toegesnelde manschappen bezetten de verschansing aan
weerskanten, en de rest der Fransen trok terug naar Ennetières.
Luxembourg bereikte met i^oo ruiters de bedekte weg aan de
Porte des Malades, waar hij aanstonds werd binnengelaten. De mee
gebrachte voorraad bedroeg nog 40 a £0 000 pond. Behalve door de
ontploffingen was nog veel verloren gegaan, doordat tal van ruiters
zich van hun last hadden ontdaan. Niettemin een hoogst welkome
aanvulling; Boufflers toch bezat op dit tijdstip nog slechts 8^ 000
pond voor de verdediging van de stad en de citadel. Luxembourg
oogstte voor zijn onderneming, een van de stoutste daden uit de
gehele oorlog, grote en welverdiende lof. Nog dezelfde dag vroeg
Boufflers aan de koning zijn bevordering tot luit.-generaal, die
hem ook niet werd onthouden 2).
De geallieerden doen in hun berichten hun best, het succes tot
373
x) Onderweg deserteerde een ruiter, zodat er grote kans was dat de aanslag verraden zou zijn.
Luxembourg liet zich hierdoor niet weerhouden, en versnelde slechts het marstempo.
2) 'Projet pour secourir Lille' bij Pelet VIII-4^4; 'Détail de la marche etc.' id. 456.
