aan de overzijde van de Ronne door geallieerde troepen bezet. Op
merking verdient dat dit de enige aanwijzing is, dat de geallieerden
ook een deel van hun leger naar het Zuiden hebben doen front
maken, een noodzakelijke maatregel, al ware het slechts tot be
scherming der bruggen, daar men toch met een mogelijk oprukken
van VendÖme rekening moest houden. Zonder deze terloopse
mededeling van Franse zijde zou men uit de bronnen moeten op
maken, dat de geallieerde legerhoofden zich van het leger te Saul-
choi niemendal hebben aangetrokken. Men mag hierin wederom
een voorbeeld zien van de gebrekkige wijze, waarop wij veelal
worden ingelicht omtrent de eigenlijke strategische maatregelen en
overwegingen x).
VendÖme nam dus de terugtocht aan; na de troepen van GuÉ-
briant, Chastre en Souternon te hebben opgenomen kampeerde
hij des avonds weer onder Doornik. Bourgondië demonstreerde
naar wij lezen zijn overbodigheid in het leger door nog de zelfde dag
in Doornik te gaan balspelen.
Aan Franse zijde oogstte Hautefort grote lof wegens zijn met
beleid uitgevoerde terugtocht. Het zelfde gold van Nangis, die
onder moeilijke omstandigheden en herhaalde achterhoedegevechten
de terugtocht van zijn negen bataljons had geleid, nog andere ver
spreide afdelingen onderweg had aangetrokken, en zelfs nog enig
geschut in veiligheid had gebracht.
De zondebok van het gehele geval was Souternon, hoewel, voor
zover wij uit het verhaal, dat bij Pelet voorkomt en op zijn optreden
betrekking heeft, kunnen opmaken, er niet veel aanleiding toe
schijnt te zijn. Bedenkelijk is, dat hij zijn korps verdeelde door
Nangis naar Melden te detacheren, doch door aldus te handelen
heeft hij slechts de door het opperbevel aangegeven lijn der ver
snippering doorgetrokken. Souternon gold voortaan als 'perdu'
hij heeft althans niet meer in het leger gediend. Een veel grotere
verantwoordelijkheid komt echter voor rekening van de verkeerde
maatregelen van VendÖme. Verkeerd althans, indien hij de overgang
werkelijk ernstig heeft willen betwisten. Wij houden het echter
voor zeer waarschijnlijk, dat zulks niet het geval was, en dat het
forceren van de Schelde, hoezeer zorgvuldig voorbereid en met
beleid ten uitvoer gebracht, in feite was een open deur intrappen 2).
Aan de kant der geallieerden was het Sichtermans, de comman
dant van Oudenaarde, die over onbillijkheid had te klagen. Hem
1) Pelet 146; St. Simon, I.e. p. 125, 126.
2) St. Simon 128, 129. Grimaldi a. d. hertog van Popoli, Brugge December 1708, bij Murray
IV-346.
420
