Tortosa voor Mataro ten anker, vanwaar zij zich naar het leger
begaven. Hun sterkte vinden wij als 6 bataljons (ruim 3000 man) en
14 eskadrons of 2000 beredenen opgegeven1). Intussen was het
voor beide partijen hoog tijd, de zomerkwartieren te betrekken.
Orleans wendde zich dan ook naar de streek van Lerida en betrok
6 Augustus een kamp bij Agrimont, hetwelk hij door veldverster-
kingen deed omringen. Starhemberg legerde zich de 9e der maand
bij Cervera.
De operaties van Noailles brachten geen resultaten van aan
belang. De 8 e Mei begon de hertog zijn voorwaartse beweging met
een leger, aanzienlijk sterker dan dat van Hessen-Darmstadt, dat
ongeveer 6000 man telde. Deze laatste week voor de overmacht
achter de Fluvia, vervolgens achter de Ter, en betrok een kamp
onder het geschut van Gerona. De 28e hervatte Noailles het
offensief, voor zover het die naam althans verdienthet bleef bij
schermutselingen, en de Fransen bepaalden zich er toe, het land ten
Noorden van de Ter kaal te fourageren. Tijdens het beleg van
Tortosa begaf Hessen-Darmstadt zich naar het leger van Starhem
berg, en gaf hij het commando over aan de generaal Uhlefeldt.
Tot in Juli bleef Noailles nog in de streek van Las Rosas, om ver
volgens naar Roussillon terug te keren 2).
De herfstveldtocht bestond, voor wat de beide hoofdmachten
aangaat, uit wederzijdse observatie. Midden September ging
Orleans terug achter de Segre, vervolgens achter de Cinca, waarna
hij zijn troepen de winterkwartieren liet betrekken en zelf naar
Frankrijk terugkeerde.
Het leger van Starhemberg ging tegen het einde van October
uiteen. Het regiment van Friesheim kwam te Camprodon aan de
voet der Pyreneeën, dat van Leefdael iets Zuidelijker te Ripol,
St. Amand te Vich, en Noyelles, thans Verpoorten, te Manresa.
De drie bereden regimenten overwinterden in de vlakte van Vich 3).
Waren hiermee de krijgsbedrijven in Catalonië geëindigd, een
vervolg vonden zij nog in het koninkrijk Valencia. Na de inneming
van Tortosa was d'Asfeld weder Zuidwaarts getrokken om de
onderwerping van genoemd land te voltooien. Hier bestonden nog
steeds twee centra van weerstand, n.l. de kustplaatsen Alicante en
Denia.
Voor laatstgenoemde stad sloeg de generaal 6 November het
45"3
Heller p. 88; 'Feldzüge' X-83; Pelet VIII-^98.
2) Verdere bijzonderheden omtrent de actie in het Noorden vindt men bij Van Rynevelt
3IO-312)» die er in het regiment Verpoorten aan deelnam.
3) Van Rynevelt I-321. Voor de toestand op het einde des jaars is van belang de brief van Bel-
castel aan de St.Gl. 9 November 1708 (St.Gl. 73^7, zie Bijlage 44).