De 27e Juli om 8 uur des avonds zet Schulenburg de uiteinde
lijke bestorming in. De weerstand was hier veel minder krachtig
dan aan de poort van Valenciennes. Het bastion Blandinoise werd
genomen na lichte tegenstand, en evenzo het linker halve bastion
van de Zeven Fonteinen. 'Le peu de troupes qui devoient le deffen-
dre se retirerent précipitemment de eet ouvrage dans la demi-lune
qui couvre la porte du corps de la place' aldus het Franse dagboek.
'Mr. de Surville et Mr. Dolet qui y avoient marches trouvèrent
Mr. de St. Pierre mécontent de cette action oü la fermeté auroit
été convenable' x). De actie had 3/4 uur geduurd; het verlies der
belegeraars wordt op ten hoogste 400 man geraamd.
De volgende morgen werd in een krachtige tegenaanval aan
vankelijk het reduit hernomen, doch de strijd eindigde er mee dat
de belegerden in grote wanorde in de stad werden teruggedreven.
Surville achtte thans de tijd gekomen om een krijgsraad bijeen
te roepen. Na ampele beschouwing van de toestand kwam men een
stemmig tot de slotsom, dat de hoofdwal op alle drie de attaques
onhoudbaar was, en dat het beter was, de resterende troepen te
sparen voor de verdediging van de citadel dan ze op te offeren in
een finale bestorming.
Des avonds 7 uur laat de gouverneur de chamade slaan en op alle
drie attaques een witte vlag plaatsen. De 29e Juli werd de capitulatie
getekend door Eugenius en Marlborough ener- en Surville
anderzijds. Volgens de artikelen zou de 30e een poort worden inge
ruimd, en de 31e het garnizoen in de citadel trekken, met uit
zondering van de zieken en gewonden; deze zouden naar Douai of
Valenciennes worden vervoerd of, voor zover niet transportabel,
in de stad achterblijven. Van de militairen van beide categorieën
zou naam en rang worden opgenomen, en zij zouden het lot delen
van de verdedigers der citadel. Vergeefs hadden de Franse onder
handelaars getracht, uittocht voor de invaliden en dragonders te ver
krijgen de tegenpartij doorzag de bedoeling, n.l. mondkost te sparen.
In de eerste dagen van Augustus werden afzonderlijke capitulaties
gesloten met het stadsbestuur, het Parlement en met de Kanselarij.
De ritmeester Hop kreeg opdracht, de tijding der overgaaf aan de
Staten over te brengen 2).
496
x) Schulenburg I-393 Journal p. 20-23. Feldzüge XI, SuppR 199/200. Vegelin v. Claerbergen a. d.
R.v.St. 28 Juli (R.v.St. 682).
2) De capitulaties bij Lamberty V, 336-3 55; id. Eur. Merc. 38-42, 144-160. Bij de capitulatie met
de stad rezen moeilijkheden óver de artikelen I t/m VI, welke op de uitsluitende uitoefening van
de Rooms-katholieke godsdienst betrekking hadden. Een der redenen was, dat in de omgeving der
stad nog vrij veel protestanten woonden. (Zie G. M. Slothouwer in de Gids 1887, Dl II); Lamberty
V-340; Journal p. 22-25'.