Hij vond evenwel de omtrek onder water, de stad door infanterie
bezet en zag geen kans, zijn opzet te volvoeren. Na enig geweervuur
trok hij de 9e terug naar de legerplaats.
Dit bewoog Villars, voor herhaling beducht, zijn troepen meer
naar het midden samen te trekken. Albergotti bezette nu, met de
4£ bataljons en een deel der cavalerie uit het kamp van Denain, de
Scarpe tussen Marchiennes en Pont-a Raches. d' Artaignan, die in de
linie van Cambrin het bevel voerde, posteerde zich met 12 bataljons
meer Oostwaarts, bij Courières. De hoofdmacht der cavalerie bleef
in het kamp van Denain onder Luxembourg, de man van de Rijsselse
buskruit-raid. Uiterst zorgvuldig waren de maatregelen, welke
Villars nam om van een tijdige samentrekking zijner troepen op
elk bedreigd punt verzekerd te zijn. Een goede spionnagedienst,
geregelde patrouillegang - ook bij nacht - in het voorterrein, afge
sproken waarschuwingstekens, uitkijkposten o.a. op de toren van
Marchiennes, vanwaar iedere beweging van het vijandelijk leger kon
worden waargenomen, alarmering, zo nodig, door kanonschoten,
dit alles had de maarschalk op voorbeeldige wijze voorbereid. De
evenwijdige verplaatsing der troepen in de linies werd zodanig ge
regeld, dat de onderscheiden brigades elkaar bij opvolging aflosten,
zodat geen deel der linies onbezet bleef, en alle wanorde werd
voorkomen. De gemeenschapswegen achter de linies werden ver
beterd; de wegen in het voorterrein zoveel mogelijk vernield of
versperd x).
Door al deze maatregelen verschafte hij zich de zekerheid, dat,
naar welk gedeelte van het uitgestrekte front de tegenstanders ook
zouden oprukken, hij steeds tijdig en met een voldoende macht
gereed zou staan om een aanval af te slaan.
De geallieerden zagen dan ook het nutteloze van verdere aanvals-
pogingen in en besloten, de val der citadel af te wachten. De krijgs
bedrijven bepaalden zich in de maand Augustus tot enige huzaren-
acties, gelijk de Europische Mercurius er een tweetal verhaalt op
de ie en i^e der maand 2).
Toen bekend werd, dat, wegens het gebrek aan levensmiddelen,
de val der citadel nog slechts een kwestie van enkele dagen was, en
de geallieerden dus hun veldleger met de vrijgekomen troepen
zouden kunnen versterken, begreep ieder, dat de kans op een
krachtmeting, groter en bloediger wellicht dan een der vroegere in
s11
1) Sautai 29-31 Pelet IX-76; Feldzüge XI-87; Murray IV-J70. 'Mémoire de M. de Villars pour
la defense des lignes', 30 Augustus 1709, bij Pelet ÏX-338. Over de aanslag op Marchiennes.
Relation de la Campagne de Tannières, p 59, 60.
2) Eur. Merc. p. 164, 163. Verbaal ged. te velde 4 Augustus (St.Gl. 8226).
