droegen de bewondering weg van de tegenpartij. De majoor der
gendarmerie Dauger getuigt: 'On ne saurait assez admirer le bon
ordre avec laquelle ils firent leur manoeuvre' en een oud krijgsman
als St. Hilaire mais leur manoeuvre est excellente et ces
gens-la savent bien la guerre' 1).
Beschouwen wij thans eerst de aanvallen op het bos van Sart. Het
is ongeveer 8 uur, als de bataljons van Schulenburg tot de aanval
over gaan. Vóór de bosrand valt een weiland, enigszins moerassig
wegens een beekje dat er door liep, te passeren. Daarop stoten de
aanvallers op een lichte verhakking, bezet door tirailleurs, die na
een eerste saldo terugtrekken op een van takkebossen en fascines
opgeworpen borstwering. Ook deze wordt vrij spoedig genomen;
dan volgt echter een tweede soortgelijke borstwering, achter een
meer dan 80 pas brede verhakking. Hier wordt de hoofdtegenstand
geboden en lijden de aanvallers de zwaarste verliezen. Herhaaldelijk
worden aanvallen afgeslagen; de tweede en derde linie worden
achtereenvolgens ingezet. De uitslag blijft lang twijfelachtig, doch
ten slotte wordt het retranchement genomen. In het inwendige van
het bos wordt de strijd voortgezet. Het dichte onderhout is oorzaak,
dat iedere man zijn eigen weg moet zoeken, dat de verbanden door
een raken en de grootste verwarring ontstaatmeermalen wordt op
de eigen partij geschoten. Het is na elven eer de troepen de tegen
overliggende bosrand bereiken, omstreeks 12 uur voor de ver
banden enigszins geordend zijn en de troep voor verdere actie
bruikbaar is. Een Franse batterij van stukken die de bosrand
flankeerde was de aanvallers in handen gevallen. Van Schulenburgs
12 stukken werden er 7 met grote moeite meegesleeptde overige
moest men achterlaten 2).
Was de aanval van Schulenburg tegen de brigades le Roi en
Bretagne gericht, die van Lottum trof 's vijands stelling ter
plaatse van de brigades la Sarre en Charost. Ook hier werd
sterke tegenstand ondervondenvermeld wordt althans dat Orkney
twee bataljons uit het centrum ter versterking moest zenden.
De aanvallers hadden hier een krachtige steun aan de grote batterij,
die de vijand aanzienlijke verliezen berokkende. Met behulp van
deze werd de weerstand het eerst gebroken ter plaatse van de
brigade la Sarre, vervolgens ook bij de brigade Charost. Van
beide brigades waren de kolonels dodelijk gewond. Ook de regi
menten die tot nu toe tegen de aanval van Schulenburg hadden
stand gehouden, ontruimden nu achtereenvolgens hun posten om
1) Sautai p. 148, resp. 134.
2) Schulenburg 427, 428; verslag van Wackerbarth aid. 435-, 436.
£28
