la cavalerie ennemie, faisant une ligne convexe sans intervalles,
avancait toujours peu a peu' x).
Onder deze omstandigheden moest ook Boufflers zich er reken
schap van geven, dat het voortzetten van de strijd slechts tot de
nederlaag kon leiden, en nadat de cavaleriestrijd ongeveer een uur
had geduurd, gaf hij het bevel tot de terugtocht. Op de linker
vleugel was deze al iets eerder, omstreeks twee uur, uit eigen
beweging begonnenScfiulenburg althans zegt in zijn mémoires
et celle (d.i. de infanterie) de la gauche n'a commence a se
retirer que lorsqu'elle a vu que leur cavalerie commencait a
s'ébranler'.
Op de rechtervleugel daarentegen, waar de Franse infanterie nog
altijd sterk overmachtig was, werd tot het laatst met grote ver
bittering gestreden. De Hollandse troepen hadden zich na de vlucht
van de Zwitserse en Franse gardes zonder veel moeite van de voorste
Franse loopgraven tot en met die van het regiment Alsace meester
gemaaktbij het verder doordringen stieten zij op felle tegenstand.
Niettemin konden zij de vijand ook uit een tweede linie van ver
schansingen verdrijven; een korte tijd werden zij zelfs meester van
de grote Franse batterij van 20 stukken, welker vuur reeds zulk een
slachting in hun gelederen had aangericht. Tegen de aanval van twee
brigades, Navarre en Royal, waarmee Hauterive de tegenaanval
inzette, waren de gehavende en uitgeputte bataljons niet meer
bestand. Onder zware verliezen - de gedeputeerde Vegelin spreekt
zelfs van 'meer een slachting dan een gevecht' - moesten zij de duur
gekochte terreinwinst prijs geven; de vijand achtervolgde hen tot
aan de eerste genomen retranchementen, volgens anderen tot aan
de cavalerie. De Fransen bleven echter slechts kort in het
bezit van het herwonnen terrein. De algemene toestand nood
zaakte hen ook hier, de terugtocht aan te nemen, vooral toen
enige Staatse eskadrons, naar het schijnt onder Grovestins,
naar links inzwenkten en de Franse infanterie in de rug dreigden
te komen 2).
Overigens laten de berichten omtrent deze tweede Hollandse
aanval veel in het duister; van de eerste geldt trouwens het zelfde.
Algemeen bekend is de spreekwoordelijke dapperheid van Johan
Willem Friso, die met een vaandel van het regiment May in de
hand zijn mannen vooruit snelde in de kogelregen zoals Bonaparte
op de brug van Areola, met dit verschil dat wij daar met legende,
hier met werkelijkheid hebben te doen; het is echter uit de be-
£37
1) Sautai p. 213.
2) Eur. Merc. 22£, 228; Hessen-Kassei a. d. St.Gl. 12 September (St.Gl. 3921).
