Nu de veldtocht was geëindigd, kreeg Starhemberg versterking,
n.l. io bataljons, 3 eskadrons en 700 recruten, alle Engelse troepen,
welke Stanhope overbracht met een Engels eskader onder Baker.
Stanhope zelf reisde over Italië door naar Engeland1).
In het voor Frankrijk zo sombere jaar 1709 vertoonde althans het
Portugese front een klein lichtpunt. Het hof van Lissabon was bij
het begin van het jaar minder dan ooit geneigd, zich voor de oorlog
in te spannen, te meer nu de lopende onderhandelingen een spoedig
einde van de krijg deden verwachten.
Niettemin verzamelde het Portugees-Engelse leger zich in het
begin van Mei in de streek van Elvas, ter sterkte van 28 bataljons
en 33 eskadrons Portugezen onder de la Fronteira, en 8 bataljons
en 6 eskadrons Engelsen onder Galway. De Franco-Spanjaarden,
aangevoerd door de markies de Bay, telden 24 bataljons en 48
eskadrons, en kampeerden niet ver van Badajoz 2). Tussen de twee
legers kwam het 7 Mei onvoorziens tot een slag. Fronteira ontving
namelijk bericht, dat de Fransen een 'generale fouragering' deden
naar de kant van Campo Mayor, een stad enige uren ten Noorden
van Elvas. Het gehele geallieerde leger trok daarop de vijand tege
moet over de Caya, van zins zijnde, 's vijands ruiterij van de infan
terie af te snijden en afzonderlijk te verslaan. Doch naar het schijnt
was de Bay's bedoeling slechts, de geallieerden 'te lok-aessen en
aan de dans te helpen', zoals Schonenberg uit Lissabon berichtte.
Hij ging met zijn cavalerie wat terug, wachtte de infanterie in, en
zette vervolgens met kracht de aanval in. Gelijk men uit bovenge
noemde getallen ziet, was de Bay overmachtig aan cavalerie, de
geallieerden aan infanterie. Het eerste gaf in dit geval de doorslag.
De geallieerde cavalerie der linkervleugel, met kracht in de flank
aangetast, sloeg zonder veel tegenweer op de vlucht. De ruiterij der
geallieerde rechtervleugel, eveneens met kracht aangegrepen, volgde
dit 'quaadt exempel'. Zo was de infanterie, vóór zij haar overmacht
tot gelding had kunnen brengen, aan haar lot overgelaten en aan alle
kanten bedreigd. Een situatie als waarin de Romeinen bij Cannae
waren geraakt. Maar terwijl daar de infanterie tot een machteloos
kluwen werd opgerold bracht zij het er in dit geval beter af. Na
verscheidene aanvallen te hebben afgeslagen nam zij 'in tamelijke
orde' de terugtocht aan naar Campo Mayor, welke dank zij het
uitstekend beleid der onderscheiden commandanten, zonder in een
vlucht te ontaarden werd volbracht.
Hierbij onderscheidde zich in hoge mate de Engelse brigade van
S&S
ld. 3£7_ Von Noorden III-574.
2) Schonenberg aan Heinsius 4 Mei 1709 (Heins. arch. 1443); v. Rynevelt I-334.
