hun toestemming, onder beding dat de besprekingen uitsluitend
zouden lopen over art. 37, en de overige punten van de praelimi-
nairen. Als plaats der bijeenkomsten werd Geertruidenberg ge
kozen; het ging toch slechts om voorbesprekingen tot een later
te houden algemene conferentie, en Den Haag vermeed men uit
vrees voor Franse intrigues. De 8e Maart hadden de eerste be
sprekingen plaats tussen de markies d'Huxelles en de abbé Po-
lignac ener-, Buys en van der Dussen anderzijds. Townshend
en Sinzendorf hielden vanuit Den Haag een wakend oog op het
verhandelde, in voortdurend contact met Heinsius, en uit de aard
der zaak ook met Marlborough, zolang deze in Den Haag ver
toefde, d.i. van 7 Maart tot zijn vertrek naar het leger op 11 April.
Van de aanvang af liepen de besprekingen stroef. Allerlei voor
stellen en 'oplossingen' (waarbij, in strijd met de opzet, ook
andere artikelen van de praeliminairen in het geding werden ge
bracht) werden ter tafel gebracht en verworpen. Het Hollandse
plan tot schadeloosstelling in Italië stuitte op hevige tegenstand van
Engeland en vooral van de Keizer, verklaard vijand van al wat naar
een deling der Spaanse monarchie zweemde. Een afzonderlijke vrede
met Frankrijk, gevolgd door gezamenlijk optreden tegen Philips
wat, als men deze Spanje nu eenmaal niet wilde laten, de beste
oplossing zou zijn geweest, wilde de Republiek niet, en stuitte ook
op bezwaren van Engelse zijde waar men bang was, de kastanjes uit
het vuur te moeten halen. Frankrijk was veel minder toeschietelijk
dan het vorig jaar. Men hoopte op onenigheid tussen de geallieerden,
en speurde komende veranderingen in Engeland. Weldra bleek dat
de Franse afgezanten slechts tot taak hadden, de besprekingen te
rekken. Het bestek van ons werk laat niet toe, het schier eindeloos
heen- en weergepraat en -geschrijf in al zijn phases te volgen; ge
noeg zij het, te vermelden dat de conferenties zich tot eind Juli
voortsleepten; zij leidden ten slotte tot weinig meer dan verwijten,
en de 26e dier maand namen de Franse heren in bittere stemming
hun afscheid.
De hoge toon, welke Buys en van der Dussen hadden gevoerd,
(hoewel zij feitelijk slechts als spreekbuizen van de drie verbonden
regeringen optraden), wekte de indruk alsof de Hollanders de
eigenlijke drijvers tot de oorlog waren; ingewijden echter wisten
beter. Voor de Republiek waren de conferenties van Geertruiden
berg de laatste kans om zich als bemiddelaars te doen gel
den. Lodewijk xiv was eindelijk tot de overtuiging gekomen,
dat hij, om tot vrede te geraken, elders dan bij de Staten moest
aanknopen. Overigens achtte de koning het beter, voorlopig
577
