de gang der gebeurtenissen aan te zien, met name die in Engeland1).
Wat zich hier, juist in deze tijd, aankondigde was niet meer of
minder dan de val van Marlborough en van de Whigs.
De eerste tekenen van de verandering, welke zich hier voltrok,
vallen reeds in de zomer van 1707, toen de invloed van Abigail
Hill, weldra door huwelijk Mrs Masham, aan het hof merkbaar
werd ten nadele van die van de hertogin van Marlborough, sedert
een kwart eeuw de intieme vriendin der koningin. Deze, Tory-
gezind en haar broeder, de uitgeweken pretendent Jacobus, niet
ongenegen, verdroeg sinds enige tijd node de almacht van het echt
paar Marlborough, en nog minder van de Whigs, die zij haatte.
De weldra ontstane verkoeling werd er door het ontactisch op
treden van Marlborough's vrouw, die het succes van haar voor
malige protégée niet kon verkroppen, niet beter op.
Abigail harerzijds stond in nauw contact met Harley, staats
secretaris en voornaamste leider der Tory-partij, aan wie zij, gebruik
makende van haar positie als 'lady of the bed-chamber'geregeld
toegang tot de koningin verschafte. Zeker van de steun der vorstin,
die overigens in doorzicht niet boven het gemiddelde der Stuarts
uitstak, begon Harley behoedzaam de positie der Whigs te onder
mijnen. Voorlopig zaten deze echter nog vast in het zadel: een
poging, in de winter van 1707 ondernomen, om Marlborough's
broeder Churchill als hoofd der 'admiralty' de voet te lichten op
grond van de toenmaals nog belangrijke successen der Franse kapers,
eindigde met een échec en Harley's aftreden als staatssecretaris.
Evenmin had het streven succes, de steeds bedenkelijke toestand
der strijdkrachten in Spanje en de nederlaag bij Almansa tegen het
ministerie uit te spelen. Ook de figuur van Peterborough, dooi
de Tories als miskende nationale held gepousseerd, bleek onge
schikt om als gangmaker tegen Marlborough en Godolphin te
worden gebezigd.
Daarentegen kwam de raid der Jacobieten in het voorjaar van
1708 de Whigs ten goede, en in de kort daarop volgende ver
kiezingen kwamen zij met een klinkende overwinning uit de stem
bus. Het succes van de veldtocht van 1708 strekte alweer tot ver
sterking van de heerschappij van de 'Junto' zo noemde men de
hoofden der Whigs -, die thans, steunende op de meerderheid in
Hoger- en Lagerhuis, sterker stonden dan ooit.
578
Over de onderhandelingen: Trevelyan, 'The Peace etc.', 31-33; P. Geyl, 'Ned. Staatkunde in
de Sp. Successieoorlog', 22-25; Blok III, 334, '35; Arend-Van Vloten, D. 4, 2e stuk, 896-902. Ook
Maximiliaan van Beieren kwam in deze tijd met nieuwe voorstellen bij de Statenv. 't Hoff nrs. 751
's3, 's7 vlg.
