gevolge van het oplopen der graanprijzen belangrijke schade ge
leden, en dit jaar waren zij daarom minder toeschietelijk. Het
gevolg was dat vertraging ontstond in de leveranties, en het tijdstip
van te velde gaan enige tijd moest worden verschoven.
Tot de zorg van de Raad van State behoorde ook het aanschaffen
van wagens. In de afgelopen veldtocht had een te kort aan wagens
zich pijnlijk doen gevoelen, vooral tijdens de operaties bij Bergen,
toen de afstand tot de magazijnen te groot was geworden, alsmede
na de slag bij Malplaquet, toen de broodwagens voor gewonden-
vervoer moesten invallen, en dientengevolge de broodvoorziening
spaak liep. Dit jaar werden om deze reden {oo wagens meer dan te
voren aangeschaft, waarvan 300 voor rekening van de Republiek,
-j- 200 van Engeland. Deze maatregel is tijdens de veldtocht heil
zaam gebleken. De ervaring toch leerde, dat met het toenemen van
de afstand het rendement der wagens snel afnam, vooral wegens
slijtage en de langere rusttijden welke voor de paarden nodig waren.
Thans kon een deel der wagens op de magazijnsplaats, een ander op
de uitdelingsplaats zijn, zodat het bedrijf meer continu door kon
gaan1).
Reeds in Januari confereerde Cadogan in Den Haag met
Heinsius over de voorbereidingen tot de veldtocht. Marlborough
arriveerde aldaar 7 Maart; zijn komst hield uit de aard der zaak
verband met de in die dagen begonnen besprekingen te Geertruiden-
berg. Inmiddels maakten de Staten de indeling der generaals bij het
veldleger op. Tilly was gelijk tot nog toe algemeen bevelhebber
der Hollandse troepen; generaals der infanterie waren Johan
Willem Friso en Fagel, van de cavalerie de erfprins van Hessen
en Albemarle. Verder waren bij de infanterie 8 luit.-generaals,
10 generaal-majoors en 12 brigadiers; bij de cavalerie 10 luit.-
generaals, 13 generaal-majoors en 8 brigadiers. Tevens werden
commandanten aangewezen van de vestingen welker gouverneurs
en commandeurs bij het veldleger waren ingedeeld, en ten slotte
de gedeputeerden te velde. Deze waren dit jaar: Willem Hooft,
Nicolaas Pesters, Johannes Tollius, Wicher Wichers, resp.
van wege Holland, Utrecht, Overijssel en Groningen, en Philip
Vegelin van Claerbergen wegens de Raad van State 2).
S&S
Vegelin, Relaas, f. 28; Murray IV-697.
2) Nicolaas De Pesters was een broeder van Ernst De Pesters, pensionaris van Maastricht en ontvan
ger van de contributiën in de Zuidelijke Nederlanden. Deze laatste heeft zich op verschillend terrein
verdienstelijk gemaakteen aantal brieven van hem bevindt zich in het archief van de raadpensio
naris. Behalve de gedeputeerde te velde Philip Vegelin v. Claerbergen bevond zich ook zijn jongere
broeder Johan in het leger. Beiden hebben (ook reeds in 1709) hun ervaringen over deze twee
jaren te boek gesteld: de eerste in een Latijns 'Relaes' (A.R.A., R.v.St. 1897), de ander in een
journaal, dat zich bevindt in het archief der familie Eysinga te Leeuwarden, en dat gebruikt is door
