Dank zij de dappere verdediging mochten de officieren hun wapenen
en paarden behouden; daarentegen bleven 4 paar keteltrommen,
7 standaarden en 17 vaandels in het bezit der overwinnaars1).
Kort na de capitulatie kwam er bericht dat Starhemberg tot
ontzet in aantocht wasderhalve bleef de cavalerie de gehele nacht
in de wapenen en in bataille.
Terwijl de krijgsgevangenen in de morgen van de 10e uittrokken
en voorbij de maarschalk défileerden, marcheerde het geallieerde
leger op in de vlakte van Villa Viciosa, ongeveer een half uur van
Brihuega. Ook Vendome stelde daarop zijn troepen in slagorde.
Voor zover de infanterie betreft, mocht Starhemberg de uitslag
met vertrouwen tegemoet zienzijn 27 bataljons waren hoewel zeer
verzwakt, zeker tegen de 30 der tegenpartij opgewassen. Anders
was het met de ruiterij, waarin de vijand een verpletterende over
macht bezat, nog vergroot door het uitvallen van acht Britse eska
drons; op de geallieerde rechtervleugel 36 tegen 16, op de linker
36 tegen 13 eskadrons! Wat de Staatse troepen aangaat, stonden
Drimborg en Matta, elk met 2 eskadrons, in de eerste linie der
linkervleugel; Schlippenbach, insgelijks met 2 eskadrons, in de
tweede. St. Amand en Verpoorten stonden op één na uiterst links
op de linkervleugel der infanterie: St. Amand in de eerste, Ver
poorten in de tweede linie.
Het is niet zeker of Starhemberg, toen hij zijn leger bij Villa
Viciosa in slagorde schaarde, reeds met de capitulatie van Brihuega
bekend was. Sinds de vijand echter met zijn hoofdmacht op zo korte
afstand was genaderd bleef er geen andere keus dan de slag te aan
vaarden. Vendome's ver overmachtige cavalerie zou een terugtocht
onmogelijk hebben gemaakt, en de onzekere kansen van een slag
waren altijd nog te verkiezen boven een wisse ondergang.
Het gevechtsterrein heeft, naar de beschrijvingen te oordelen, in
de laatste twee en een halve eeuw geen verandering ondergaan. Het
vertoont zich als een geheel open, licht golvende vlakte waar men
geen huis of boom aantreft; het monument, dat de herinnering aan
het bloedige drama van de 10e December 1710 bewaart, prijkt in
volslagen eenzaamheid. Karakteristiek is echter een groot aantal
uit opgestapelde veldkeien bestaande muurtjes van 1 a 1 meter
hoogte, welke dienst doen als perceelscheidingen. Zij worden ook
713
-1) Over de inneming van Brihuega: Trevelyan p. 87; C. T. Atkinson (zie p. 712, nt. i)p. 112-122
'A Royal dragoon in the Spanish Succession War', uitg. d. Atkinson in 'Army Hist. Research',
special publication nr. g (1938)Eur. Merc. 1711, p. 68-74, 81. Tengevolge van de capitulatie
waren bij de slag van Villa Viciosa slechts twee Engelse bataljons, nl. Richards, bevelhebber der
artillerie, en Du Bourgay, en twee eskadrons onder Lepell, welke bij de linkervleugel waren in
gedeeld.
