overmachtig was aan het dertigtal eskadrons der bondgenoten, maar
ook veel goede, oude regimenten telde, die reeds bij Almansa met
roem hadden gestreden1).
Omstreeks twee uur na de middag begon aan weerskanten op
£00 pas afstand het artillerievuur dat, naar gezegd wordt, tamelijke
verliezen teweeg bracht. Om drie uur gaf Vendome het bevel tot
de aanval en gingen de Spaanse linies in goede orde voorwaarts. De
rechtervleugel der bondgenoten stond al spoedig aan een omvattende
aanval der Spaanse ruiterij bloot, waaraan zij evenwel met succes
weerstand kon bieden. Op de linkervleugel daarentegen begon de
slag al dadelijk met een ramp. De 13 eskadrons van Belcastel
waren geen portuur voor de 31 van Valdecanas: bij de eerste
aanval sloegen zij op de vlucht en verlieten overijld het slagveld,
heinde en ver nagezet door de Spaanse cavalerie. Een batterij werd
veroverd, de dekkende troep neergesabeld. Een deel der over
winnende ruiters plunderde de trein, na het bataljon van Ferrer
uiteengejaagd te hebben. Elet gevolg was dat alle levensmiddelen en
alle zieken in 's vijands handen vielen. Nog erger was misschien dat
de voerluiden zich met de muilezels wegpakten, zodat de artillerie
en wat er nog aan wagens restte, hun beweegbaarheid inboetten.
Belcastel en Frankenberg waren in de mêlée verdwenen; de
eerste, een der dapperste en bekwaamste der Nederlandse generaals,
bleek later te zijn gesneuveld.
De nederlaag der cavalerie had ook voor de linkervleugel der
infanterie noodlottige gevolgen. Weldra had zij de flankaanvallen
der overwinnende ruiterscharen te verduren. Daarbij kwam dat
Mahoney, die als bevelhebber van de linker cavalerievleugel van
Vendome, de rechtervleugel der geallieerden zonder succes had
geattakeerd, thans achter de geallieerde slagorde omreed en de
reeds zo bedreigde linkervleugel in de rug aantastte. Het ligt voor
de hand dat nu ook de Spaanse en Waalse gardes tot de frontaanval
overgingen; volgens Franse berichten braken zij door de eerste en
tweede linie en zelfs door het 'corps de reserve'wat met dit laatste
1) De infanterie stond onder bevel van De Thouy; de cavalerie der linkervleugel onder Mahoney,
die der rechter onder Valdecanas.
De berichten van de slag vertonen enige afwijkingen van de slagorde in Bijlage 60. Zo schijnt het
regiment van St. Amand (in plaats van dat van Bourke) op de linkervleugel der 1 e linie te hebben
gestaan. Zijn zoon schrijft namelijk de 21e: Het reg' van mijn vader heeft bij uytnementheyt veel
geleden doordien (het) de linker vleugel van de eerste linie sloot en geabandonneert van onse
ruijterije, die gepousseert was, sodat wij ons van alle de cavallerije van haer rechter vleugel omset
bevonden' (St.Gl. 6818). Het regiment van Ferrer was bij de trein. Het regiment van Lepel komt
in de slagorde met 1 eskadron voor; mogelijk waren er twee wegens te geringe sterkte tot één
samengevoegd. Vendome leidde het gevecht op de linkervleugel. Philips van Anjou stelde zich vol
gens Spaanse berichten aan het hoofd der rechtervleugeluit het andere kamp vinden wij aange
tekend dat hij op kanonschotsafstand achter het leger de uitslag afwachtte ('Feldzüge' 451).
71 5
