öffentlich, wie ich höre', zo schrijft de prins, 'er hatte nichts
Neues, ich weiss aber gleichwohl von sicherer Hand, dass man aus
England geschrieben, der Friede werde allerehestens erfolgen, wie
ich dann seither weitere vertraute Nachricht überkommen, dass
ersagtem Due die Ordre zugeschickt worden sei, sich in keine
Operation einzulassen'. Had Ormond werkelijk een dergelijke
order ontvangen, dan kon het niet anders of hij zou binnen enkele
dagen met de inhoud voor de dag moeten komen1).
De 27e bleven de geallieerde legers in hun de vorige dag inge
nomen positie, in afwachting van de wijze waarop de vijand op de
mars zou reageren. Voorlopig kreeg men van deze slechts tegen
strijdige en vage berichten, die er op schenen te wijzen dat hij zich
in de omtrek van Le Catelet neersloeg. De 28e werd de Keizerlijke
generaal Feltz met de beide kwartiermeesters-generaal Dopf en
Cadogan onder een escorte van 4000 paarden en twee regimenten
huzaren ter nadere verkenning uitgezonden. De berichten waarmee
zij des namiddags terugkeerden luidden gunstig. Zij waren tot op
een klein half uur van het vijandelijk kamp gereden zonder dat
vandaar enig teken van leven was gegeven. Voorts was gebleken, dat
tussen de Boven-Schelde en de bossen van Bohain ruimte genoeg
was om met de krijgsmacht te déboucheren en de vijand voor de
keus te plaatsen van de slag aan te nemen of zich achter de Somme
terug te trekken. Het enige bezwaar was dat in de door te trekken
vlakte weinig water was te vinden; desnoods kon men zich echter
met de in de dorpen aanwezige fonteinen behelpen. Verkoos men
echter geen slag te leveren, dan was de tweede mogelijkheid het
innemen van Quesnoy en Fandrecies, de laatste vestingen die de
geallieerde wapenen nog scheidden van het hart van 's vijands
grondgebied. Eventueel zou men beide plaatsen zelfs gelijktijdig
kunnen belegeren, daar zij 'von keiner sonderlichen Consideration'
waren. Eugenius en de Gedeputeerden waren het er echter al over
eens dat slag leveren de voorkeur verdiende 2).
Het een of het ander diende echter te geschieden, en hierover
werd de 29e Mei ten huize van Ormond krijgsraad belegd. Behalve
deze waren alleen Eugenius, de Gedeputeerden en Hessen-
Kassel aanwezig. Nadat allen hun mening hadden gezegd moest
ook Ormond met de zijne voor de dag komen, en na lang aan
dringen kwam het hoge woord er uithij mocht niets onder
nemen zonder orders uit Engeland te hebben ontvangen. De
verbazing en verontwaardiging der aanwezigen kan men zich voor-
x) Feldzüge, Supplement p. 126.
2) ld. p. 126, 131. Hessen-Kassei aan Heinsius, kamp van Haspre 29 Mei, l.c.
138
