Het antwoord van de koning, bij schrijven van de 17e, luidde
echter afwijzend. Hij twijfelde niet aan de dapperheid zijner troepen,
maar daar in de uitkomst van een slag toch altijd enige onzekerheid
is, wilde Lodewijk in de huidige omstandigheden geen risico lopen,
en liever afwachten of er onenigheid tussen de bondgenoten zou
ontstaan, hetzij naar aanleiding van de keizerskeuze hetzij van de
Noordse zaken. Hij had er nog de Engelse onderhandelingen bij
kunnen voegen, maar zweeg hierover wijselijk. Dat Villars teleur
gesteld was is te begrijpen. Zijn briefwisseling met zijn bescherm
vrouwe madame De Maintenon legt er getuigenis van af 1).
Nog vóór het antwoord van het hof van Versailles was ontvangen
zag de maarschalk zich reeds tot een detachement genoodzaakt dat
zijn aanvalsplannen doorkruiste. Toen de uit het leger vertrokken
troepen van Eugenius de i^e en 16e Juni nog te Orchies bleven
ontstond het vermoeden, dat het detachement slechts een 'feinte'
was, en ten doel had om, gebruik makende van Villars' Westelijke
verplaatsing, de Schelde tussen Bouchain en Valenciennes te for
ceren. De 17e, de dag waarop hij zich de grote slag had voorgesteld,
zond hij derhalve een detachement van 7 regimenten (21 eskadrons)
dragonders en 2 bataljons onder Coigny met opdracht tussen de
Escaillon en Bouchain te kamperen, terwijl Isenghien zich met een
korps van 12 bataljons posteerde bij Etrun ten Z.W. van Bouchain.
Terecht leidden de geallieerden hieruit af dat op een grote aanval
niet veel kans bestond. Intussen had Marlborough, eveneens de
17e, reeds een slagveld uitgezocht en de volgende dag 'afgestoken',
geschikt om de tegenpartij een passende ontvangst te bereiden. Het
reikte voor de rechter vleugel tot aan Lievin, voor de linker tot
Beaumont. De 2 2e betrok ,bij wijze van oefening en revue, de eerste
linie, en de 23e de tweede linie, haar plaats in de slagorde. Hierbij
werden de troepen, volgens de Gedeputeerden te velde, 'in een vrij
goeden staat' bevonden. Marlborough bericht dienaangaande:
'some regiments are weak, but generally speaking the men are good'
Inderdaad waren in deze tijd de Franse bataljons sterker dan die der
tegenpartij, hetzij wegens de sterke desertie bij het begin van de
veldtocht hetzij wegens de hoge eisen welke de beveiliging der aan
voerlijnen stelde 2).
Onder deze omstandigheden kwam het wel zeer ongelegen dat
Anhalt-Dessau, de bevelhebber der Pruisische troepen, de 2^e
Juni mededeelde dat de koning vast besloten was, zijn troepen
Villars a.d. koning ig Juni en het antwoord van deze 17 Juni bij Pelet, 400 vlg. Briefwisseling
van Villars met mad. De Maintenon bij De Vogué 389-391.
2) Pelet X-403, 408; Eur. Mere. 318; Ged. te velde a.d. St.Gl. 22 Juni I.e.; Murray 390.
28
