schreef hij reeds de ie, en zoals hij zullen er meer hebben ge
dacht 1).
De mars werd door goed weer en helder maanlicht begunstigd,
en evenzo door de omstandigheid dat de streek de meesten uit de
vorige veldtocht bekend waszelfs kon veelal van de toenmaals
gemaakte ouvertures gebruik worden gemaakt. Een korte rust werd
gehouden bij Neuville, nadat de bosrijke streek van Villers au
Bois was doorgetrokken, maar overigens werd de 40 km lange mars
bijna zonder rusten afgelegd.
Bij het krieken van de dag werd bericht ontvangen dat Hom-
pesch en Cadogan zich omstreeks drie uur des nachts van de over
gangen bij Bac a Bancheul en Arleux hadden meester gemaakt.
Dit bericht deed de geestdrift nog meer ontvlammende stemming
geleek op die bij de opmars naar het slagveld van Oudenaarden.
Uit den aard der zaak waren Hompesch en Cadogan te voren ge-
instrueerd; Hompesch had 's morgens het leger verlaten, en nam
te Douai het bevel op zich over een korps van 10 bataljons, joo
paarden en 4 zesponders. Cadogan was 's middags met Murray
uit het leger vertrokken, en stelde zich 's avonds te Pont a Rache
aan het hoofd van 13 bataljons en 9 a 10 eskadrons, afkomstig uit
Rijssel en Doornik, en uit de troepen, welke Albemarle toen hij
zich de ie bij het leger had gevoegd, bij de bagage in de omtrek van
Bethune had achtergelaten. Bijzonderheden omtrent hun beider
aandeel in de actie kennen wij niet; wij weten slechts dat de
bruggen op beide plaatsen (het eerst naar het schijnt die van
Bac a Bancheul) zonder slag of stoot werden in bezit genomen,
doordat de overeenkomstige posten kort te voren waren ver
laten.
Marlborough was intussen met een voorhoede van £0 eska
drons vooruitgereden en ging omstreeks 10 uur over de Sensette;
de hoofden der colonnes ongeveer 12 uur. Zij hadden dus de mars in
14 uur afgelegd wat, gezien de door te trekken défilé's, waaronder
de bruggen over de Scarpe en de Molinet, een kranige verrichting
genoemd mag worden. Na de troepen van Hompesch en Cadogan
gaan de eskadrons der voorhoede over de bruggen; vervolgens de
hoofdmacht. Daar slechts van twee bruggen gebruik kan worden
Albemarle aan Heinsius, kamp van Beuvry (bij Bethune) i Augustus (Heins. arch. 1611). Zie
ook zijn brief van dezelfde datum aan Drummond (Brits agent te Amsterdam) bij Churchill 11-845-.
Kapitein Parker, 'Memoires', bij Churchill II-846. Waarschijnlijk zijn er meer ingewijden geweest
dan Goslinga het doet voorkomen. Een nachtmars toch als hier stond te geschieden, in vier colonnes
en ten dele door begroeid terrein, eist een zekere mate van voorbereiding. De troep zal waar
schijnlijk tot het laatst in het onzekere zijn gebleven. Omtrent het tijdstip, waarop Sutton met de
artillerie vertrok is geen eenstemmigheid; volgens Eur. Merc. p. 14^ vertrok hij eerst 's avonds
7 uur van de 4e.
41
