VERDERE KRIJGSBEDRIJVEN
Het werd voor Villars de laatste tijd moeilijk in zijn brieven
de gebruikelijke toon van diplomatieke grootspraak te bewaren.
De rol van toeschouwer bij het bedwingen van Bouchain was hiertoe
niet bevordelijk, te minder nadat hij reeds het faillissement van zijn
'Non-Plus-Ultra' linies bij de koning had moeten goedpraten. Daarbij
kwam het gevoel van bloot te staan aan de achterklap en kritiek
van de hofstrategen, waarover hij zich bitter beklaagde bij madame
De Maintenon. Na het verlies van de laatste verbinding met
Bouchain op 18 Augustus achtte hij het wenselijk Contades naar
het hof te zenden om tekst en uitleg te geven van de onbevredigende
gang van zaken. Gelukkig echter behield hij het vertrouwen van de
koning en van zijn machtige protectrice, welke laatste hem althans
enige troostrijke woorden en verstandige vermaningen deed toe
komen 1).
De reden, waarom Villars van het rechtstreeks ontzet van
Bouchain moest afzien, kwam reeds ter sprake. Ook het kamp van
Wavrechin bleek tenslotte geen gevaarlijke bedreiging voor de
belegeraars van Bouchainhet bleef bij enige artillerieactie en
schermutselingen. De convooien eisten sterke escortering, maar
bereikten tenslotte alle ongehinderd hun bestemming.
Villars' stelling tussen de Schelde en de Censée - de geallieerden
spreken meestal van 'Sensette' - was ongetwijfeld met oordeel
gekozen. Nog twee andere oplossingen waren overwogen; de
maarschalk bespreekt ze in een uitvoerige memorie van 24 Augustus.
De eerste was het innemen van een positie tussen Schelde en Celle,
in de lijn Cambrai-Saulzoir.
Op deze wijze behield men verbinding met Quesnoy, en beperkte
men het foerageringsgebied van de tegenstander. Daarentegen
liet men de vijand geheel de vrije hand ten Noorden van de Schelde,
en behield deze de keus, uit zijn versterkte stelling tot de aanval
over te gaan onder voor de Fransen, wegens de grote frontbreedte,
ongunstige omstandigheden. Een tweede oplossing was, met het
gehele leger over de Censée te gaan en tegen 's vijands verbinding
met de Scarpe te ageren. Afgezien van foeragemoeilijkheden zou dit
HOOFDSTUK VI
(Zie schets nr i)
x) De Vogué T 1, p. 397 vlg.
67
