BIJLAGE 40
Radio-rede van Generaal H.G. Winkelman, gehouden op dinsdag 14 mei
1940 na het staken der vijandelijkheden
Nederlanders,
Ik heb er prijs op gesteld, u persoonlijk een toelichting te geven bij het hoogst
ernstige besluit, dat u reeds hedenavond hebt gehoord door de Nederlandsche
radio.
Wij hebben de wapens moeten neerleggen omdat het niet anders kon. Allen
waren vastbesloten ons vaderland te verdedigen tot het uiterste. Welnu, ik, die
als Opperbevelhebber van Land- en Zeemacht alle berichten ontving, ik wist
met volstrekte zekerheid, dat dit uiterste vandaag was bereikt. Onze soldaten
hebben gestreden met een moed, die onvergetelijk zal blijven. Maar de strijd was
te ongelijk; onze troepen stonden tegenover technische middelen waartegen de
grootste menschelijke moed niet is opgewasschen. Bij duizenden zijn zij gevallen
voor de vrijheid van Nederland.
De luchtstrijdkrachten, waarover wij thans beschikken, zijn zoo minimaal, dat zij
onze troepen te land nagenoeg niet meer bij de operatiën konden steunen. Tegen
over de Duitsche overmacht in de lucht hadden ook onze andere afweermiddelen,
zooals de luchtdoelartillerie, slechts een beperkte uitwerking, hoe dapper en be
kwaam de luchtdoelbatterijen haar taak ook vervulden. Zoo stonden onze troepen
bloot aan de vernietigende bombardementen van het Duitsche luchtwapen.
En niet alleen zijOnder de burgerbevolking, onder vrouwen en kinderen, maak
te de luchtoorlog tallooze slachtoffers. In ons dichtbevolkte land, met zijn vele
steden, kan bij luchtbombardementen moeilijk worden onderscheiden tusschen
militaire en niet-militaire objecten. Rotterdam, dat vanmiddag door de Duitsche
luchtmacht werd gebombardeerd, heeft het droevig lot van den totalen oorlog
ondergaan. Utrecht en andere groote bevolkingscentra zouden binnen zeer korten
tijd dit lot met Rotterdam moeten deelen.
Vrijwel geheel aangewezen op eigen kracht, waren wij niet in staat, ons land, onze
burgerbevolking, voor dit geweld te behoeden. Het waren deze harde feiten, die
mij noopten, mijn hoogst ernstig besluit te nemen: wij hebben den strijd gestaakt.
Ik kan mij ten volle indenken, dat dit besluit voor vele Nederlanders schokkend is.
Laten wij allen echter beseffen, dat ik op dit oogenblik de Nederlandsche Regee
ring hier te lande vertegenwoordig en dat ik derhalve niet alleen gerechtigd, doch
1129
