De vliegscholen
Mijnenveger 'Jan van Gelder' - op de rede en meerde vervolgens omstreeks 20.00
aan de Quai Monet. Om 23.30 was het gehele detachement aan boord.
In de loop van de morgen van 30 mei verliet de 'Batavier II' de haven. Hr.Ms.'Jan
van Gelder' lag op de rede te wachten. Zig-zag varend koersten beide schepen
naar Milfordhaven, waar het detachement op 31 mei omstreeks 17.30 debarkeerde.
Korte nabeschouwing
Uit het voorafgaande blijkt, dat de leiding van de wnd. vliegparkcommandant niet
strak genoeg is geweest. Het uitbreken van de oorlog in de morgen van 10 mei
bracht het personeel reeds dadelijk in een zenuwachtige stemming en het besef, dat
men vermoedelijk spoedig zou vertrekken naar een voor velen vreemd land, werkte
niet kalmerend. De weinige nachtrust (door de volledige graad van paraatheid
's morgens vroeg) èn de grote waakzaamheid bij dag, zowel als bij nacht, vermoei
den het personeel niet alleen, doch prikkelden ook hun zenuwen nog eens extra.
Voeg hierbij de herhaalde luchtalarmeringen, de vele geruchten en een wnd. vlieg
parkcommandant, die men niet te zien kreeg (hij verbleef voortdurend op zijn bu
reau), dan is het begrijpelijk dat er fabeltjes over verraad en sabotage konden ont
staan en waarom dit alles tenslotte culmineerde in de hiervoor reeds beschreven
voorvallen in de morgen van 14 mei.
Er is van de wnd. vliegparkcommandant te weinig leiding uitgegaan; hij had straf
fer moeten optreden. Hij deed dit niet en verloor daardoor de leiding over zijn on
dergeschikten. Daardoor konden er ook twee officieren achter zijn rug om naar
het stafkwartier van de Commandant in Zeeland gaan en met de vertrek-order te
rugkeren naar de vliegschool. Hun manier van handelen was niet juist, maar is be
grijpelijk.
Zijn opvolger die kort na de overname van het vliegpark moest optreden als colon-
necommandant en vervolgens als detachementscommandant, had de moeilijke
taak het personeel uiteindelijk naar Engeland te brengen. Oorspronkelijk marine
officier, was hij gedurende 17 jaar niet meer onder de wapenen geweest en pas op 7
mei opgeroepen als reserve kapitein. Hij heeft van 14 tot 31 mei geen eenvoudig
commando gehad. Zijn ondergeschikte officieren hebben onvoldoende beseft, dat
hij niet geheel vrij was in zijn handelingen, maar afhankelijk was van Franse en
Engelse commandanten.
Als colonne- en als detachementscommandant verdient hij zonder twijfel lof voor
de flinke wijze, waarop hij - onder moeilijke omstandigheden - beide commando's
heeft vervuld. Kapitein Nieuwenhuis heeft er belangrijk toe bijgedragen, dat in
Engeland later de basis kon worden gelegd voor de wederopbouw van het Wapen
der Militaire Luchtvaart.
500
