73
Algemene oriëntering
tal batterijen van 7.5 cm Vickers ('7.5 tl. no. 1'). Elke batterij bestond uit drie vuur
monden. Omdat bij het schieten op doelen op grote hoogten de kans op een voltref
fer op een zich snel verplaatsend doel uiterst gering was, had men de granaten (met
een gewicht van 6.5 kg) niet van een schokbuis voorzien, maar van een pyrotech
nische tijdbuis. Deze bewerkstelligde de ontploffing van het projectiel op een van te
voren op de buis ingesteld moment. Om de gewenste uitwerking te verkrijgen, dien
de deze buis zodanig getempeerd te zijn, dat de afgevuurde granaat ontplofte op het
moment dat zij het - zich intussen steeds verder bewegende - doel op slechts enkele
tientallen meters passeerde. Alleen in dat geval zou van de ontploffing en van de
daarbij in het rond geslingerde granaatscherven voldoende uitwerking kunnen wor
den verwacht. Een dusdanig nauwkeurige ligging van het vuur en precisering van
het springpunt konden op de grote schootsafstanden alleen worden verkregen, in
dien plaats, koers en snelheid van het vliegtuig vrijwel foutloos werden gemetenhet
punt van ontmoeting tussen projectiel en vliegtuig nauwkeurig werd berekend en de
schietgegevens, benodigd voor het richten van de vuurmond en het stellen van de
tijdbuis, feilloos werden bepaald.
De voor deze metingen en berekeningen benodigde apparatuur was ingewikkeld en
omvangrijk en kon niet worden aangebracht aan elke vuurmond afzonderlijk. Daar
om waren alle richt-, meet- en rekentoestellen van de batterij verzameld en centraal
opgesteld. Deze centrale vuurleidingsgroep zond de berekende schietgegevens langs
electrische weg naar de vuurmonden. De kanonniers behoefden dus niet rechtstreeks
op het doel te richten, doch hadden met hun handwielen alleen enkele electrisch be
wogen wijzers te volgen.
Het snel laden en afvuren werd vergemakkelijkt, doordat de kanonnen waren voor
zien van een half-automatisch functionerend sluitstuk, waardoor het mogelijk was
om de twee seconden een brisantgranaat te verschieten. De vuurleiding functioneer
de echter niet, wanneer een vliegtuig lager vloog dan plm. 1 000 m of wanneer het
- horizontaal gemeten - de batterij passeerde op een afstand van minder dan 1 000
m. De reden van deze beperkte bruikbaarheid van de vuurleiding was gelegen in de
begrensdheid van het vermogen van de verschillende toestellen en overbrengingsin
richtingen, wat een gevolg was van factoren van mathematische, mechanische en
electrotechnische aard. Ook de draaisnelheid van de vuurmonden was aan grenzen
gebonden, omdat de voor het bewegen van de loop dienende apparaten met hand
kracht moesten worden bediend.
Ondanks deze beperkingen betekenden de batterijen van 7.5 tl. een buitengewone
aanwinst voor onze luchtverdediging. Daarom werd - nadat zestien batterijen in En
geland waren besteld - besloten om nog een aanzienlijk grotere hoeveelheid van dit
geschut in eigen land aan te maken. De vuurmonden zouden hier te lande in licentie
worden vervaardigd, terwijl voor de vuurleiding gebruik zou worden gemaakt van
een eigen Nederlandse constructie. De desbetreffende toestellen zouden vol-automa-
