DE VLIEGTUIGEN
van het
MILITAIRE LUCHTVAART MUSEUM
De Fokker G-l Jachtkruiser
De krijgsverrichtingen van de Fokker G-IA en G
IB Jachtkruiser gedurende de mobilisatie en de
meidagen 1940
Gedurende de mobilisatie periode 1939 - 1940 kwa
men de G-I's verschillende malen in kontakt met
vreemde, meestal Duitse vliegtuigen die het Neder
landse luchtruim schonden. Op 21 oktober 1939 ver
dreven de LtThijssen en Sgt Heeres met de 312 van de
3e JaVA een Duits watervliegtuig uit Nederlands zee
gebied. Op 18 november moesten de G-I's in actie
komen tegen een aantal He-115's. Lt Kreft en Sgt Lijft
vielen op 25 februari 1940 boven Noord-Brabant een
He-111 aan. De Duitser wist te ontsnappen naar Bel
gië. Op 26 maart 1940 schoot Lt Noomen een Whitley
van de Royal Air Force neer bij Pernis. Sgt-maj Buwalda
en Kpl Schottelndreier raakten op 14 april met de 327
in gevecht met een Duitse bommenwerper, maar
moesten door opgelopen schade noodlanden bij Spij-
kenisse.
Helaas gebeurde er op 7 april een dodelijk ongeval;
tijdens de landing op Waalhaven sloeg een G-l over de
kop, de vlieger Lt van Montfoort werd hierbij gedood.
Van de 23 gevechtsgerede G-l A's behoorden er op 10
mei 1940 elf tot de 3e JaVA op Waalhaven, de 302,309,
311, 312, 315, 328, 329 en 330. Bij de 4e JaVA op
Bergen beschikte men over de twaalf andere toestel
len, de 301,304,305,308,310,318,321,322,325,331
332 en 333. De overige toestellen waren in onderhoud
of stonden in depot. Toen de Luftwaffe om plusminus
03.50 uur Waalhaven aanviel, wisten de volgende G-I's
van de 3e JaVA op te stijgen
De 312 met Lt Noomen en Kpl de Vries; zij schoten
twee He-111's neer maar moesten door opgelopen
schade weer landen. De 309 met Lt Kuipers en Sgt
Venema wist ook twee He-111 's neer te schieten, maar
moest eveneens dooropgelopen schade weer landen;
Sgt Venema zou later bij gevechten op de grond sneu
velen. De 311 met Lt Sonderman en Sgt Holwerda; zi
zagen kans een Ju-52 en twee jagers neer te halen. De
328 met Sgt Souffrée en Sgt de Man, een He-111 en
een jager moesten het onderspit delven. De 329 met Lt
Woudenberg en Sgt Pouw; zij zetten een Ju-87 en een
Ju-52 op hun naam. De 315 met Lt van Oorschoten Sgt
Wesly; zij kwamen na veel omzwervingen aan op De
Kooy en werden later ingedeeld bij de 4e JaVA op
Bergen. De 319 met Lt van der Jagt, zijn schutter, Sgt
de Vos, werd gedood terwijl hij naar zijn toestel holde.
Kort na de start werd de 319 neergeschoten en stortte
in de Maas, waarbij Lt van der Jagt sneuvelde. De 330
met Sgt-maj Buwalda en Sgt Wagner; zij wisten een Do-
215 en een He-111 neer te schieten, maar moesten na
een fel gevecht met flinke schade een noodlanding
maken bij Zevenbergen.
De Lt's Sonderman en Woudenberg en Sgt Souffrée
kwamen na enige tijd bij elkaar, waarbij Lt Sonderman
nog een He-111 wist neer te schieten, waar niemanc'
minder in zat dan Oberst M. Fiebig, commandant van
Kamfgruppe KG 4 die de aanvallen rond Rotterdam
uitvoerde. Hij werd door Nederlandse troepen gevan
gen genomen en afgevoerd. De drie G-I's landden ten
slotte op een noodlandingsterrein op het strand bij
Oostvoorne. Helaas werden ze op 13 mei door de Luft
waffe ontdekt en in brand geschoten.
De 4e JaVA op Bergen, 10 mei 1940. Door de dras
sigheid van het vliegterrein waren de 12 G-I's op
Bergen geparkeerd op het platform waar ze een prach
tig doelwit vormden voor de onverhoeds aanvallende
Duitse vliegtuigen. De 331 en 333 werden volledig ver
nield, de overige op de 321 na min of meer zwaar be
schadigd. De 321met LtThijssen en Sgt Vermaat, was
aan het taxiën en wist tijdig in de luchtte komen. Gerui
me tijd hielden ze het vol en schoten o.a. een aantal
gelande Ju-52's in brand, waarna ze zonder proble
men weer op Bergen konden landen. Ernstig gehinderr
door alarmeringen en luchtaanvallen trachtte het grond
personeel van Bergen desondanks een aantal getrof
fen G-I's te repareren en dat lukte nog ook. De 308 en
de 325 kwamen op 11 mei gereed, in de loop van de
dag aangevuld met de 303 die van Fokker kwam en de
315 van de 3e JaVA. Inmiddels had de 4e JaVA op
dracht gekregen een detachement op Schiphol te
vestigen.
De volgende opdrachten konden op 11 mei worden
uitgevoerd De 325 met Lt Thate en Sgt Coene en de
303 met Lt Schoute en Sgt Lok kregen tussen 08.00 en
10.00 uur opdracht een verkenningsvlucht uit te voe
ren naar Waalhaven en de daar aanwezige Duitsers te
beschieten. Om plusminus 10.00 uur vertrokken de
308,322 en 303 naar Schiphol. Tussen 16.00 en 1 7.00
uur maakten Lt van Oorschot en Sgt Wesly met de 322
en Sgt Hartkoren en Sgt Heeres met de 303 een aan-
valsvlucht over Zuid-Holland waarbij een flink aanta
Ju-52's werd vernield. Later op de dag werd de opge1
knapte 325 door Lt Leegstra naar Schiphol overge
bracht.
Deze serie staat onder redactie van Koos van den Berg.
De 302 was ingedeeld bij de 3e Java op Waalhaven