v
luiken goed gesloten waren. De 1 e mecano had na het
aanslaan van de motoren het aggregaat, dat daarvoor
ondermeer stroom leverde afgezet, had nog eens de
"ihoud van de benzinetanks gecontroleerd en zich
■overtuigd van de juiste stand van de benzinetankkra
nen. leder lid van de bemanning meldde zich klaar
voor de start, zittend op zijn plaats en met de veilig
heidsbanden om. Door de intercom was de spanning
te horen
De 1 e vlieger had het toestel in de wind gedraaid en
duwde de stuurkolom naar voren, terwijl het lawaai van
de motoren een inferno werd. Langzaam richtte de
romp zich uit het water gestuwd doorzijn vorm en de lift
die de vleugel steeds meer gaf. De stuurkolom was dan
al in aan nagenoeg neutrale stand. Een gevoel van
plotselinge accelleratie was te danken aan het feit dat
het vliegtuig op zijn step was gekomen, de hak in de
bodem van de romp die ervoor zorgde dat het vliegtuig
ging planeren en de waterweerstand deed afnemen.
Als er wat golven waren, dan ketste de vliegboot van de
ene golf op de andere, hetgeen binnenin een gebonk
'eed horen. Zou men dan naar de bodem beplating
"kijken, dan zou men die zien bewegen bij iedere klap
die moest worden geïncasseerd. Achter het toestel
was een grote zogstreep te zien, die echter kleiner werd
naarmate het contact met het water afnam. Een buiten
staander zou even daarna het vliegtuig van het water
zien loskomen, nog wat water dat niet meteen weg kon
stromen van zich af schuddend. In geval van een Cata-
lina waren de drijvers bij het "pakken" van de bestu
ring al naar de vleugeltip geklapt, waardoor een bete
re stroomlijn ontstond.
Bij een landing werd zoveel mogelijk tegen de wind in
geland, tenzij de toestand van de zee een andere keus
vroeg. Gewoonlijk werd met enig motorvermogen de
vliegboot naar het water toegevlogen, een grandioze
ervaring wanneer er weinig wind is en men als het wa
re het water de bodem hoort bekietelen. Dan ontstaat
er een prachtige zogstreep, totdat de romp geheel tot
p zijn diepgang in het water is gezakt. Naar de boei
taxiënd worden achterin de drijfankers klaargelegd die
op aanwijzing van de 1 e vlieger worden uitgeworpen
om de vaart te verminderen en het naar de boei komen
te vergemakkelijken. Tevoren was de 2e mecano al
naarde neus gegaan, waar hij meteen pikhaakdeboei
moest "pikken" zodra die langszij kwam. Miste hij dan
moest men rondgaan en dat gaf wel eens woorden
speciaal als de motoren al waren afgeslagen
Natuurlijk rijst de vraag hoe het met nachtvliegen toe
ging. Al in de 20e jaren werden daartoe technieken en
procedures ontwikkeld. Gemakkelijkst was een pad af
te bakenen met lichtboeien. Starten op de instrumen
ten raakte uiteraard ook in zwang, speciaal als deze
bakens ontbraken. Voor landingen kon men op het
water drijfkaarsen in één lijn afwerpen die dan vol
doende referentie bood om de landing uitte voeren. En
daarnaast bestond ook de mogelijkheid het toestel,
oals eerder gezegd als het ware naar het water te vlie
gen. Zondermeer waren deze landingen niet zonder
gevaar, maar met veel oefenen werd veel bereikt.
Aldus een vlucht met een vliegboot, waarbij de lezer
zich wel moet bedenken, dat tussen start en landing
wel eens zo'n 20 uur kon liggenof zelfs meer.
Wellicht rijst dan nog de vraag, hoe men zo'n vliegboot
onderhoud gaf. Speciale handige en gemakkelijk te
monteren looprekken werden meegevoerd, die om de
motoren konden worden aangebracht voor inspecties
en kleine reparaties.
Voor grote karweien werd een z.g. beaching gear aan
gebracht, een soort onderstel, waarna de boot via een
helling naar een hangaar kon worden gesleept.
Bij onze M LD behoort de vliegboot tot het verleden se
dert de Mariners uit dienst gingen, maar Japan heeft
o.a. moderne vliegboten amfibies uitgerust met mo
derne turboprops, die zoveel vermogen hebben dat zij
STOL capaciteiten hebben (Short Take Off and Lan
ding Daarnaast hebben zij reversed pitch negatie
ve spoedpropellors, zodat manoeuvreren op het wa
ter heel simpel is geworden. Onze Mariners hadden
ook reversed pitch. Daarover in een volgende nummer
meer.
H. J. E. van der Kop.
MIJMERINGEN
van een TOEZICHTHOUDER
Geen WC aan boord
In de Generaal Snijdershal begon het wat drukker te
worden. Bij de neus van de B-25 staande viel mijn oog
op een mevrouw met een aantal jongens zo in de leef
tijd van 10 tot 15 jaar; kennelijk een verjaardagspar
tijtje. De jongens deden druk en interessant. Ma kreeg
technische uitleg van haar jongens en nam het gela-
Catalina vliegboot met z.g. beaching gear op helling voor te water gaan,
volgeladen met brandstof.
