Voor de gehele operatie werd op de dichtst-
bij gelegen Japanse bases een 250 tal vlieg
tuigen in gereedheid gehouden om de vloot
eventueel te versterken, om meteen na het
innemen van Midway en het gereedhebben
van een vliegveld, daar naar toe te vliegen
voor verdere operaties.
Zoals bij iedere operatie was het succes van
de verkenning in de eerste fase van immens
belang. Uiteraard werd de Japanse verken
ning primair gericht op de aanwezigheid van
US-vliegkampschepen. Daarbij meenden de
Japanners, dat de YORKTOWN persé niet
aan de operatie mee kon doen en dat er
hooguit niet meer dan 2 Amerikaanse
carriers slag zouden kunnen leveren, de
enige die zich in de Pacific zouden be
vinden.
Maar de Japanners hadden zich hierin
verkeken. De 4-motorige vliegboten, die met
onderzeeboten zouden samenwerken von
den op het rendez-vous met hun onderzee
boten Amerikaanse patrouilles, zodat de
verkenning te laat op gang kwam. Ook de
onderzeeboten, die Yamamoto noord van
Hawai had samengetrokken, betrokken hun
posities niet op tijd. De Amerikanen werden
daar niet verkend, waardoor werd aange
nomen, dat zij nog niet gepasseerd waren,
dus zou de tegenstand geringer zijn, dan
werd aangenomen.
Op 3 juni 1942 verkende een Catalina de
Japanse transportvloot, waarna die meteen
werd aangevallen door de B-17's van Mid
way. Juichend kwamen de bemanningen
terug met berichten dat zij enige kapitale
schepen hadden getroffen en wellicht tot
zinken hadden gebracht. Dat bleek echter
niet waar te zijn. Van belang was het nu de
Japanse carriers te vinden, zodat dan de
boordvliegtuigen het hun gestelde hoofd
doel konden aanvallen. Dat doel werd ook
aan Japanse zijde beoogd. Aldus werd aan
beide zijden naarstig een groot aantal vlieg
tuigen op verkenning gezonden. Het was
alweer een Catalina, die het eerst de Japanse
vliegkampschepen zo'n 200 zeemijlen nw
van Midway zag, waarna Adm. Nimitz
meteen order gaf aan te vallen, daar er al een
Japanse aanval op Midway was uitgevoerd en
de vliegtuigen aan dek konden staan voor
een nieuwe aanval op het eiland. Als eerste
verschenen op Midway gebaseerde vliegtui
gen, die nagenoeg alle werden neergescho
ten, maar di^ admiraal Nagumo, die het
bevel voerde over de vliegkampschepen
deed besluiten, dat een volgende aanval op
Midway noodzakelijk was om aldaar geba
seerde vliegtuigen buiten gevecht te stellen.
Vliegtuigen, die gereed stonden met torpe
do's werden weer met bommen geladen. En
juist toen men daarmee volop bezig was,
kwam er een verkenningsbericht van een
verkennend Japans drijvervliegtuig, dat de
Amerikaanse vloot was gezien. Maar het
verkenningsrapport gaf alleen kruisers en
geen carriers, zodat om nadere informatie
werd gevraagd.
Vertragingen in verbindingen ontstonden.
Admiraal Nagumo besloot toch de aanval op
Midway door te zetten, maar hij gaf ook
opdracht het wisselen van torpedo's met
bommen te staken. Zijn redenering was, dat
de aanvallen nog steeds van Midway geba
seerde vliegtuigen kwamen die persé dien
den te worden uitgeschakeld. Die aanvallen
bleken niet erg veel effect te hebben, behal
ve, dat zij Nagumo onder grote druk zetten.
Een derde aanval met 1-motorige Vindica
tors van de US Marines had plaats juist toen
de Japanse vliegtuigen van Midway terug
kwamen. Daardoor moesten zij wachten met
landen en ging het verwapenen aan dek en in
de hangars nog trager. Een aantal van de
Japanse vliegtuigen moest zelfs een nood
landing op het water maken vanwege benzi
negebrek, zodat van de 108 ingezette toestel
len er in totaal 36 verloren gingen, groten
deels daardoor.
Pas een uur na het eerste bericht kreeg
Nagumo de bevestiging, dat de Amerikanen
ook vliegkampschepen in het verkende
verband hadden, waarna hij naar het noor
den voer om met een maximum aantal
toestellen een aanval op de Amerikaanse
vloot voor te bereiden. Maar toen was het al
te laat, want nauwelijks was er koers gezet, of
een eerste golf van Devastor torpedobom
menwerpers kwam aan, spoedig gevolgd
door bommenwerpers van de Amerikaanse
schepen. Maar hun aanvallen waren niet
gecoördineerd, waardoor van de 41 vlieg-
12