Ir. Grasé slaat 4 wereld records!
prototype maakte op 5 mei 1923 de eerste
vlucht en deelde in augustus van dat jaar,
samen met de C. IV, de Fokker stand op de
internationale luchtvaarttentoonstelling in
Gothenburg, Zweden.
Via Hugo Stinnes werd een order voor vijftig
van deze D. XI's geplaatst ten behoeve van
de geheime Duitse jachtvliegschool in Li
petsk. Tijdens de bespreking toonde Fokker
ook het ontwerp voor een nieuw jachtvlieg
tuig, de D. XIII, een toestel, dat in hoofd
lijnen gelijk was aan de D. XI, maar voorzien
was van een 450 pk Napier 'Lion' motor.
Deze machine, geproduceerd in de winter
van 1923/24, had aanvankelijk gecompen
seerde ailerons. Het productietype met tapse
vleugels en niet-gecompenseerde ailerons
had een spanwijdte van 11 meter en een
lengte van 7,90 m. De eerste vlucht werd op
12 september 1924 uitgevoerd. Bij zowel de
D. XI als de D. XIII werd, in afwijking van de
rechthoekige cellen van de D. VII en D. IX,
waarbij boven- en ondervleugels nagenoeg
gelijke vlucht hadden, een anderhalfdekker
met tapse vleugels toegepast, een constructie
die - wat prestaties en vliegeigenschappen
betreft - bijzonder gunstig was en ook in de
latere C. V types was terug te vinden. Ook op
de Fokker D. XIII plaatste de Reichswehr
een opdracht voor vijftig machines.
In zijn tijd was de D. XIII het snelste
jachtvliegtuig ter wereld. Fokkers ingenieur
en invlieger Bertus Grasé presteerde het op
16 juli 1925 om niet minder dan vier
wereldrecords op z'n naam te brengen, nl.
de snelheiderecords met een nuttige last van
250 en 500 kg over 100 en 200 km. Over 100
km bereikte hij een snelheid van 266 km/u
en over 200 km ruim 265 km/u (Enkele jaren
later baarde Grasé opzien door in Engeland
met een Fokker F. VI IA verkeersvliegtuig een
looping te maken, uiteraard zonder passa
giers).
Volgens kapitein Hormei waren de bestelde
jachtvliegtuigen voor Argentinië bestemd en
zouden ze naar Valparaiso worden ver
scheept, waar ze door de Firma Traugott
Müller in ontvangst zouden worden geno
men. Voor Fokker een reden om de bijge
leverde instructieboeken etc. in de Spaanse
taal te laten drukken. Dat dit later bij de
r <v*/i
XI
-
.gTv -
fc*.
Een knipsel uit het weekblad 'Het Leven', van
11 juli 1925. Let op de tapse vleugel van de
Fokker D. XIII.
Duitse vliegers en de Russische mecaniciens
tot veel ongerief leidde, laat zich raden.
Toen een dreigende crisis in het Ruhrgebied
wegebde, annuleerde de Reichswehr de
vijftig bestelde D. XI's. Fokker slaagde erin
om deze toestellen aan Roemenië te verko
pen.
De vijftig D. XIU's werden wel door de
Reichswehr afgenomen, nadat dit type door
de Duitse invlieger Hans Leutert volledig
was uitgewrongen, iets dat daarna door Kurt
Student werd herhaald.
Op 28 mei 1925 werd de laatste van de in
groen en goud uitgemonsterde D. XIU's in
de haven van Stettin aan boord van het
vrachtschip 'Edward Hugo Stinnes' ge
bracht.
In plaats van de steven richting Argentiniëte
wenden, zette men koers naar het 800
zeemijlen verwijderde Leningrad. Daar wer
den de toestellen in een gereedstaande
goederentrein overgeladen, waarvan de wa
gons werden verzegeld. Tijdens de reis zaten
gewapende wachtposten boven op de wa-
20
Oji I III tl 1 I li (,i t ||f| ijri Mrlciiii 'i .i.tl
\.ii| (Ir N Nfil. fl ill i H K p ci-n 1 UUrr
N.ipu-r 1 L ki r )iiM(Kri-( -i wr It'll •-n
ÜOll K M ittrl rrtl nilt(t.;i'ti l.i\t n J 3< I fii fit III K <i
t( lut I rrc id I fli-r (1 I). ii «rdt /ijii ll.tm dour
K i>ii »-r I ii lit v .(.li t i iiii- 11 nn l.iiii. nt i«- (li.fi
I A I. ii.ll.-n In-! wt-rrld., v. rd» I.-,. »i l,,lt.-rr 1
mi (P» voi r dt- I k k«* a t li-k«-n r li di-il k rirn Hi;i-iiir r
\lirn«-r. icu» j». itn-t v* nn-t di- ril nt.u luix.-
