bij von Weilier op HM Signal School.
De Columbia lag in Greenock in Schotland.
De Royal Navy had een lange-afstandswaar-
schuwings radar ter beschikking gesteld voor
de Nederlandse oorlogsschepen in Neder
lands Indië, maar die radar bleek nog niet
aan boord van de Columbia te zijn. De radar
lag nog in een magazijn te Glossop. Het
vertrek van het convooy van de Columbia
was enige dagen vertraagd en daardoor kon
Staal er toch in slagen de complete radar,
type 79B, aan boord te krijgen.
Begin januari 1942 vertrok de Columbia
naar Nederlands Indië maar inplaats van in
Soerabaja kwam het schip terecht in Colom
bo op Ceylon.
Na het verlies van Java hadden admiraal
Helfrich en zijn staf een hoofdkwartier
gevestigd te Colombo. Toen Staal en Riethof
zich bij de Admiraal meldden moest er eerst
zorgvuldig worden uitgelegd wat radar was.
Toen de admiraal het had begrepen kregen
ze de opdracht om met behulp van die
radartechnieken nu maar meteen na te gaan
denken over een dodende straal. Later zei
Riethof tegen Staal: 'Had je de Admiraal nu
niet wat vriendelijker kunnen uideggen
waarom dat nou net niet mogelijk is?'
Maar de Engelse Air Vice-marshall, de chef
van de Engelse strijdkrachten op Ceylon,
werd op de hoogte gebracht dat de Colum
bia een lange-afstandswaarschuwingsradar
aan boord had en dat de Hollanders ook nog
een groep technici hadden die deze radar
kon installeren. Staal werd ijlings geroepen
bij ene squadronleader Floyd en die bepaal
de dat deze radar geplaatst zou worden op
een heuvel in het Zuiden van Ceylon op een
plek, genaamd Bona Vista en gelegen aan de
Noordzijde van de baai waaraan het oude
deel van de plaats Galle, de voormalige
vesting Galle van de V.O.C., ligt (Zie kaart
van Ceylon en foto 3).
Na enkele dagen vertrok er 's morgens vroeg
een karavaan van vrachtauto's met de com
plete radar verpakt in kisten. Behalve een
groep van 20 Engelsen ging cr ook nog een
afdeling Australische sappers (te vergelijken
met onze genie) van 50 man mee.
Vlak voor de lunch kwam het hele gezel
schap aan boven op de heuvel van Bona
Vista. Eenzaam boven op die heuvel stond
een katholieke meisjesschool die door sqn.
ldr. Floyd was aangewezen als behuizing
voor de radar en voor de mensen (Foto 4).
Floyd had ons verteld dat de school was
geëvacueerd en dat moeder-overste ons
verder wel de weg zou wijzen. Maar de
school was allesbehalve leeg. Er waren op het
eerste gezicht honderden mooie meisjes van
16 a 17 jaar en we zagen de Australische
jongens al goedkeurend kijken (In werkelijk
heid waren het 50 meisjes en 10 nonnetjes).
Moeder-Overste zei dat ze geen transport
had kunnen krijgen om de meisjes te
vervoeren.
Staal bood de hele militaire groep gratis bier
en lunch aan in het Oriëntal Hotel in Galle
en terwijl iedereen zat te eten en te drinken
heeft hij met de beschikbare vrachtauto's
snel de hele school laten evacueren. Na de
lunch waren alle mooie meisjes weg.
Floyd drong aan op spoed. Hij wilde de
radar in 6 weken operationeel hebben. In
korte tijd hebben de Australiërs een mast
gebouwd voor de antenne en binnen 6
weken hadden we de radar in de lucht (Zie
foto 5).
Aan boord van schepen worden de radars
gevoed met behulp van wisselstroomom
vormers. De radar in Galle werd gevoed uit
een diesel-generator die wisselspanning op
wekte. De wisselstroomomvormers waren
echter wel meegeleverd met de 79B radar
maar ze werden niet gebruikt.
Hr.Ms. Sumatra was ontsnapt uit de Neder
lands Indische wateren en lag in Bombay.
Staal kreeg tot taak deze omvormers te gaan
installeren aan boord van de Sumatra ter
voorbereiding van verdere modernisering.
Naast de Sumatra lag er ook nog een
Nederlandse onderzeeboot in Bombay. Van
deze onderzeeboot functioneerde de luister-
apparatuur, het zogenaamde Gruppen-
horchgerat, niet naar behoren. In verband
met in de Duitse taal geschreven handboe
ken zag de dockyard geen kans deze appa
ratuur te repareren. Ondanks het gebrek aan
reserve-onderdelen bleek het toch mogelijk
deze apparatuur weer aan het draaien te
krijgen.
Intussen was op de 'site' bij Galle aangeko-
16
