van 25 pk bereikte - er oververhitting optrad. Wat was namelijk het geval? Gebouwd in een motorrijwielframe stond de Anzani drieci linder zijklep motor met de smalste zijde op de rijrichting. De naast de cilinders aange brachte klepkasten werden door de er langs stromende lucht afdoende gekoeld. Gemon teerd in een vliegtuig was de motor echter in de breedte opgesteld met de klepkasten aan de achterzijde, wat de koeling niet ten goede kwam. Oververhitting was het gevolg, waar door het vermogen aanzienlijk terugliep en soms tot het vasdopen van de motor leidde. Bovendien was de koeling bij motorfietsen beter omdat deze een snelheid van 70 a 80 km/u konden bereiken en de Blériot XI nauwelijks 60 km/u kon behalen. Het ge heim van een bedrijfszekere motor zat in een punctuele afstelling door een ervaren mon teur. Eén van Anzani's monteurs - Francesco Santarini - kreeg, toen hij de slaap niet kon vatten, een idee om oververhittingsver schijnselen te verminderen. Midden in de nacht ging hij naar de werkplaats, demon teerde de drie cilinders en boorde in elk daarvan 14 gaten met een doorsnede van 8 mm. Dit om de geëxpandeerde gassen sneller te kunnen afvoeren. Deze maatregel bood enig soelaas, maar gaf geen afdoende oplossing voor het probleem. De keerzijde van de medaille was, dat de motor nu een buitensporige hoeveelheid olie gebruikte, die kwistig over de achter de motor zittende piloot werd uitgesproeid. Dit bracht menige Blériot-Anzani piloot ertoe een dot poets katoen met een stukje touw aan de vliegbril te bevestigen om de glazen van tijd tot rijd te kunnen schoonvegen. Hoewel Louis Blériot gereed was om de vlucht over Het Kanaal te beginnen, belette een te sterke wind hem dat. Om 2.30 uur in de vroege ochtend van de 25e juli 1909 bemerkte z'n vriend Alfred Leblanc, dat de wind was gaan liggen, waarna hij Blériot wekte. Ook Alessandro Anzani, die in een ander hotel logeerde, was de weersverbetering niet ontgaan. In de opwinding om alle benodig de helpers te alarmeren vergat hij een kledingstuk aan te trekken, rende poedel- Anzani driecylinder waaiermotor van 1909. naakt z'n kamer uit en loste op de gang enkele losse flodders uit z'n revolver. Om 3.40 uur maakte Blériot een korte proefvlucht. Nadat alles in orde was geble ken besloot hij de sprong te wagen. Na een laatste motorinspectie pakte Anzani de notenhouten schroef en zwaaide de motor aan. Om 4.35 uur precies maakte de Blériot XI zich los van de grasmat. Louis verloor geen tijd met rondjes draaien om hoogte te winnen, maar begaf zich onmiddellijk boven zee. Om de machine in de lucht te houden was het noodzakelijk dat de motor op vol vermogen draaide. Op 80 m hoogte vliegend zag Blériot de Franse torpedojager Escopet- te, welke hem in geval van nood te hulp moest komen, onder zich. Even later zag hij alleen maar water. Engeland, Frankrijken de Escopette waren uit het gezicht verdwenen. Toen, ineens, zakte het toerental van de motor en begon de machine hoogte te verliezen. De beruchte oververhitting had weer toegeslagen. Zou de vlucht dan toch op een fiasco uitdraaien? Tijdens een plotselin ge regenbui nam de motor weer voldoende toeren op en kon het vliegtuig z'n hoogte houden. Het heette, dat de regenbui voor zoveel afkoeling had gezorgd, dat de vast loopneiging van de motor verdween. Ex perts waren later van oordeel dat het ver dwijnen van de vastloopneiging een andere oorzaak moet hebben gehad. Welke oorzaak dan wel is echter nooit uit de verf geko men. Hoe dan ook, Blériot bereikte de overkant 9

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Nieuwsbrief Militaire Luchtvaart Museum | 1990 | | pagina 9