terwijl ook de operaties tegen de Russen
beslag legden op deze vliegtuigen, zodat de
Luftwaffe het liet bij minder grote nachtaan-
vallen op diverse doelen, die allengs ook
uitbleven, omdat het luchtoverwicht ook 's
nachts in Britse handen kwam. Tot mei 1941
wierp de Luftwaffe ca. 54.500 ton aan
bommen, w.o. brandbommen op Groot
Brittanië 40.000 personen werden gedood,
meer dan 86.000 gewond, terwijl 2 miljoen
huizen werden vernietigd, waarvan 60% in
Londen.
EEN NABESCHOUWING
Wis de Batde of Britain nu werkelijk de
sleutel van de latere geallieerde overwin
ning? Dat is een vraag die veel is gesteld en
die vooral door de Britten heel positief wordt
beantwoord. Daarbij waren wat minder
positieve geluiden te horen van de zijde van
de andere krijgsmachtdelen, vooral van de
Royal Navy, die vasthield aan het feit, dat de
invasie van Engeland ook zou kunnen
worden afgewend zonder de immense in
spanning van de R.A.F., zij het dat de
verliezen bij het neerslaan van de invasie-
vloot immens groot zouden zijn geweest.
Zouden de Duitsers het luchtoverwicht
hebben verworven, dan zouden de eenhe
den van de RN het zeer zwaar te verduren
krijgen, zwaarder dan men eigenlijk in die
tijd dacht. Want toen heerste nog de over
tuiging, dat het slagschip als stekelvarken
uitgerust met luchtaftveer het tegen vliegtui
gen kon opnemen. Nog op 11 november
1940 werd die stelling geheel ondergraven
toen het vliegkampschip HMS Illustrious
met 21 verouderde Swordfïshes in de Golf
van Taranto drie Italiaanse slagschepen
uitschakelde. En die stelling zonk in haar
weg, toen het moderne slagschip Prince of
Wales en de gemoderniseerde slagkruiser
Repulse op 10 december 1941 door Japanse
vliegtuigen tot zinken werden gebracht Die
drama's hebben de waarde van de Batde of
Britain alleen maar doen toe nemen. Sedert
dien zorgden de Amerikanen ervoor dat hun
invasies op de Japanse eilanden in de Pacific
werden uitgevoerd, mits er nagenoeg abso
luut luchtoverwicht was verworven. Dat was
feitelijk ook het geval bij de invasie van
Noripandië, waarbij de geallieerden op de
eerste dag meer dan 11.000 sorties vlogen,
waarvan het grootste deel was bestemd om
de landingen ongestoord te laten plaatsvin
den.
Een veel gestelde vraag is of er Nederlanders
aan de Batde of Britain hebben meegedaan.
Dat is niet het geval geweest. Wel zijn
Tsjechen en Polen ingezet, die na de bezet
ting van hun landen waren ontkomen.
Van Duitse zijde is de vraag veel gesteld,
waarom de Luftwaffe met zo'n overwicht
toch niet in staat was de R.A.F. uit te
schakelen. Een principe van oorlogsvoering
is krachten te bundelen. De Luftwaffe heeft
zich in de benodigde vliegtuigen erg verke
ken, want niet alle vliegtuigen werden inge
zet. Een groot aantal werd echter achter de
hand gehouden voor eigen verdediging en
voor de aanval op Rusland. Zouden die allen
wel beschikbaar zijn geweest, dan had de
geschiedenis een andere koers gevaren. Een
ander punt is, dat de Luftwaffe reeds bij de
aanval op Nederland, België en Frankrijk
dergelijke verliezen was toegebracht, dat die
niet konden worden gecompenseerd. Daar
bij werden derhalve risico's genomen, die
eigenlijk niet verantwoord waren. In dit
verband heeft Hider teveel invloed gehad op
de oorlogsvoering,waarbij hij soms orders
gaf, die uit een militair oogpunt niet juist
waren. Hij had bovendien van Napoleon
kunnen leren, want toen die Rusland bin
nenviel bleef er een andere vijand, n.l. Groot
Brittannië, dat de zee beheerste en dat
overwicht op alle mogelijke manieren uit
buitte. Daarbij zou men best kunnen stellen,
dat de slag bij Trafalgar te vergelijken is met
de Batde of Britain. De 'state of arts' of de
techniek lag alleen op een ander niveau.
Kortom, de Batde of Britain mag nu reeds
een halve eeuw geleden plaats hebben
gevonden, door de eeuwen heen zal die slag
een grote indruk op een ieder maken, die
zich bewust is van cruciale keerpunten in de
geschiedenis. Naast de Batde of Britain dient
dan meteen de Batde of the Adantic ge
noemd te worden, die meedogenloos gedu-
9