Communications fungeerde namelijk in die
tijd als 'vredestichter' tussen de twee twis
tende afdelingen en suste menig verschil van
mening.
Langzamerhand spitsten alle onderzoeken
zich toe op de zogenaamde wind messages.
Dat waren Japanse berichten, die in een laag
gekwalificeerde code waren verzonden en
die via een weerbericht weergaven waar en
met wie oorlog op handen was. Ook die
waren admiraal Kimmel onthouden.
Zondermeer blijft er over deze admiraal een
schaduw hangen. Hij behoorde tot een
categorie marineofficieren van de oude
garde, die nog steeds in het slagschip de kern
van de vloot zag.
Hij staarde zich wellicht blind op het feit, dat
Pearl Harbor zo ver van het waarschijnlijke
oorlogsterrein lag, dat het niet zou kunnen
worden aangevallen. Aan de eerstgenoemde
verrassingsaanvallen van eigen boordvlieg-
tuigen op Pearl Harbor hadden hij en zijn
staf te weinig geloof gehecht. Zij waren niet
de enigen. Frappant is ook, dat hij niet een
vliegtuigverkenning op afstand instelde,
hoewel hij de beschikking had over Catali-
na's. Dat was echter eveneens een zaak van
generaal Short, die er zoals gezegd, ook
weinig in zag.
BRITSE ACHTERGRONDEN EN INZET
Nadat Chamberlain met Hitier een 'deal'
had gesloten en naar huis kwam met 'peace
in our time' bleek dat een holle frase. In 1939
brak de oorlog uit, in juni 1940 stond Groot
Brittannië alleen. Churchill was het zeer
gelegen de hulp van de Verenigde Staten te
verwerven, zelfs als dat een verminderde
invloed van het Britse Imperium betekende.
Zodoende ontstond er een regelmatige
correspondentie en waren er enkele ont
moetingen tussen hem en Roosevelt. Bekend
was, dat de geallieerden alleen met de hulp
van de VS de oorlog konden winnen. Die
hulp bestond eerst in het leveren van allerlei
oorlogsmaterieel, hetgeen de Amerikaanse
economie goed deed. Senaat en congres
stonden daar niet wars tegenover.
Maar zonder hulp van de Amerikaanse
krijgsmacht met nagenoeg onuitputtelijke
mankracht zou de oorlog jaren kunnen
duren en werd het betwijfeld, dat die zonder
VS-strijdkrachten zou kunnen worden ge
wonnen. Nu stond president Roosevelt
tamelijk sympathiek tegenover de voorstel
len van Churchill, maar hij had een grote
oppositie, ook in zijn eigen partij, die het
isolationisme voorstond.
Ofschoon Churchill in zijn memoires zich
over de noodzaak de VS in de oorlog te
brengen uitspreekt, wordt niet zoveel gezegd
over de methoden, waarmee hij Roosevelt,
met wie hij nogal eens van mening verschil
de, daartoe probeerde te overreden.
Reeds direct na het in gebruiknemen van het
telegraaf- en radioverkeer in het begin van
onze eeuw ontstond er in Londen een
behoefte voor de veiligheid van het Impe
rium berichten af te luisteren en waar nodig
code-berichten te ontcijferen.
Londen zag zodoende de bui in het Verre
Oosten reeds geruime tijd hangen. Dat was
aangegeven door de geïntegreerde dienst
Government Code Cypher School, geves
tigd te Bletchley Park, dat een aparte afdeling
had in Singapore het zogenaamde Far East
Combined Bureau (FECB). Aan het eind
jaren tachtig werd de geheimhouding, ge
steld in de Official Secrets Act, verlicht. Dat
was mede op gang gebracht door touwtrek
ken rond het boek Spycatcher van Wright.
Het is echter nu pas gebleken dat Bletchely
Park tijdens de Tweede wereldoorlog veel
meer op de hoogte was van de Japanse codes
dan werd verondersteld. Daarvoor werd
altijd aangenomen, dat de Britten daarvan
weinig wisten, zij het dat er enige uitwisseling
was geweest met de Amerikaanse even
knieën, waarbij onder meer crypto-appara-
tuur werd overgedragen. Die codes zijn toen
nagenoeg alle gebroken, zonder dat de
Amerikanen daarvan volledig weet kregen.
Zodoende was men in Londen zich zeer
bewust van de ernst van de situatie vanwege
de Japans-Amerikaanse onderhandelingen.
Japan was het echt ernst concessies te
krijgen. Anders zou geweld nodig zijn. Hoe
hen daarvan af te houden. Dat resulteerde in
het zenden van het slagschip HMS PRINCE
OF WALES en de slagkruiser HMS
REPULSE naar de Oost. Daarnaast werd de
21
