kreeg. Churchill had in zijn vroegere loop baan met vele code-zaken te maken gehad en had in de oorlog nagenoeg alle macht. Roosevelt had die (militaire) achtergrond niet en stelde zich in feite minder militair denkend op dan Churchill, zodat zijn interesse voor dit grijze gebied veel geringer was. Merkwaardig blijft dat Roosevelt deze berichten een lange tijd zijn onthouden en dan nog werd hem slechts een selectie voorgehouden. Hier rijst een vraag, hoe het dan mogelijk zou kunnen zijn, dat mannen als generaal Marshall, admiraal Stark en anderen, die wel inzage kregen van de geheimste documenten hun president en opperbevelhebber in het ongewisse hebben gelaten, wanneer het toch berichten over oorlog en mensenlevens waren? Konden de toen op handen zijnde verkie zingen voor het presidentschap een rol hebben gespeeld, waarbij president Roose velt vanwege de grote isolationistische lobby niet zo zeker was om te worden herkozen. Dan blijft er nog de mogelijkheid, dat Roosevelt 'net deed alsof. Het blijft bij gissingen en die zullen er altijd blijven. Een andere vraag is of het zogenaamde verraad van Churchill in verband met Pearl Harbor, waarmee Rusbridger schermt, wel een dergelijk gewicht moet worden toege kend? In de eerste plaats lijkt Rusbridger geen sympathie te hebben voor Churchill. Verder lijkt het zeer onwaarschijnlijk, dat de Japanse aanval door een bericht van Churchill aan Roosevelt zou zijn afgewend. Wellicht was er tijdig alarm gegeven in Pearl Harbor en was de vloot naar zee gegaan en was de luchtverdediging paraat geweest. Gezien de overmacht aan Japanse vliegtui gen zouden de Amerikaanse (slag)schepen buitengaats zijn afgeslacht. Misschien waren dan de verliezen zelfs groter geweest dan toen zij in de haven werden aangevallen. Ook dan was Amerika in de oorlog gekomen. Maar dat zou ook vast wel op een ander moment zijn gebeurd, gezien er ook andere indicaties daartoe waren. Zoals al eerder werd gezegd, Pearl Harbor zal altijd een raadsel blijven, dat nooit geheel kan worden opgelost. Zondermeer kan worden gezegd, dat men te Pearl Harbor ingeslapen was en dat er vele mensen langs elkaar heen hebben gewerktEen complex van factoren en vele personen hebben daartoe bijgedragen. Enige factoren waren: - het gevoel, dat men in die tijd had, dat Hawai zo ver van de bewoonde wereld af lag, dat het niet te bereiken was; - het feit, dat men zich door de ontwikke lingen tijdens de onderhandelingen blind staarde op de Filipijnen, Indo-China en Maleisië en Nederlands Indië; - het feit, dat het potentieel van het vlieg kampschip in vele gelederen van de US- Navy nog geen vaste plaats had gekregen; - het feit dat niet voldoende onderkend was dat de communicatie-oorlogvoering en het codebreken zondermeer een rol van belang in de 'totale' oorlog spelen; - het feit, dat de krijgsmachtdelen onderling maar ook afdelingen door een ongezonde vorm van rivaliteit tegen elkaar in plaats van met elkaar functioneerden, waardoor operationele mogelijkheden werden on dergraven. Voor wat betreft de personen: - In een krijgsmacht dient men steeds op het uitvoeren van de opgedragen taak bere kend te zijn. Dat moet de mentaliteit van een ieder zijn. Wordt die niet aangekweekt, dan ontstaat het z.g. garnizoen's effect, een sleur, gepaard gaande aan verveling. Dat wil zeggen, men neemt alles zoals het is, baalt en wacht op de volgende eentonige dag. Dat verschijnsel heeft zich misschien ook in Pearl Harbor meester gemaakt van vele militairen. Het laconieke reageren van de patrouille die de periscoop ziet, de wijze waarop het radarbericht wordt be handeld, kan daarop duiden. Ja, ook het feit dat alle vliegtuigen 'in gelid' waren opgesteld (Een zaak die onder meer ertoe heeft geleid, dat in Nederland een deel van de vliegtuigen meteen op 10 mei op de grond werd vernietigd.); - personen met een uitstekende staat van dienst, zoals Kimmel en Short, maar ook 23

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Nieuwsbrief Militaire Luchtvaart Museum | 1992 | | pagina 23