Uitlaten geven ook problemen vwb infra
rood detectie en homing. Door de uitlaat een
deflectie naar boven te geven, breder uidaten
te gebruiken, of een groot aantal smaller
kanalen te gebruiken wordt opsporing sterk
bemoeilijkt. Men ontwikkelt nu een speciale
keramiek, die radar-energie absorberend
is(ceramic RAM).
STAND
Een bemanning dient van de pro's en con's
van het door het vliegtuig geproduceerde
4 rad ar plaatje' via RCS-diagrammen op de
hoogte te zijn. Zo kan men een missie
tactisch aanpassen, zodat de tegenstander zo
weinig mogelijk RCS van hem krijgt. Deze
RCS-plots hebben tot verrassende resultaten
geleid. Zo was het bij de Vulcan een lange tijd
niet bekend, dat de geheel ingebouwde
cockpit geen extra reflectie opleverde, en de
gouden bedrading van de ruitverwarming
een dergelijke weerkaatsing gaf, dat nage
noeg geen energie werd teruggekaatst.
MATERIALEN
De vliegtuigontwerper zou liefst materiaal
willen gebruiken, dat volledig radar transpa
rant is. Dan zou echter alles wat in het toestel
was door de radar kunnen worden opgepikt,
zodat dan de RCS groter zou zijn, dan
wanneer men een dural huid zou hebben.
'Semi-transparant' materiaal is in ontwikke
ling, dat deels een radarsignaal absorbeert,
de rest van de energie doorlaat om af te
ketsen tegen een binnenbekleding, die die
dan verder absorbeert.
Z.g. Broad-band Radar Absorbant Material
absorbeert de energie, naarmate de penetra
tie verder gaat. Anti-echo materiaal, n.l.
speciaal bewerkt sponsrubber is ook in
gebruik (o.m. bij onderzeeboten) maar is
niet zozeer geschikt voor vliegtuigen. Maar
er staan andere middelen aan te komen, die
wel bij vliegtuigen kunnen worden gebruikt.
Een alternatief is het gebruik van radar
absorberende verf, waarbij in de verf ijzer of
koolstofdeeltjes worden verwerkt, die een
z.g. scatter (verspreiding) geven. Daar staat
dan een gewichtsvermeerdering tegenover,
die afgewogen moet worden tegen de ver
kregen bescherming tegen radar.
VISUELE CAMOUFLAGE
In WOI gebruikte men reeds camouflage
voor vliegtuigen, vooral wanneer zij op de
grond stonden. In de lucht waren zij echter
van grote afstand te zien. In en na WOU
werd aan camouflage zeer veel gedaan,
getuige de wijze waarop maritieme patrouil
le vliegtuigen geverfd werden, nachtbom
menwerpers zwart waren en dagbommen
werpers en jagers vale pastelkleuren kregen.
Visuele ontdekking ontstaat ook door glin
steringen, m.a.w. geen glansverf meer. In dit
opzicht hadden eerdere studies bij de R.A.F.
reeds uitgewezen, dat de deelnemende
vliegtuigen aan de Golfoorlog de z.g. woes
tijncamouflage moesten hebben, waarmee
zij op de grond vanuit de lucht (en ruimte)
moeilijk waren te zien en in de lucht toch ook
moeilijk waarneembaar waren.
Momenteel worden experimenten verricht
met z.g. actieve belichtings camouflage,
waarbij men door het verlichten van de
romp bij bepaalde weersomstandigheden
minder contouren krijgt en daarom minder
snel wordt ontdekt. De vraag rijst of zo'n
systeem wel kosten-effectief is.
INFRA ROOD CAMOUFLAGE
Stealth-vliegtuigen moeten rekening houden
met infra-rood als detectiemiddel en infra
rood om een wapen naar een doel te
geleiden.
Een Stealth-vliegtuig moet daarom zo weinig
mogelijk warmte contrasten uit stralen, een
moeilijke zaak met de jet-motoren, die
op heel hoge temperaturen werken. Hoe
koeler een motor hoe minder het vliegtuig
opvalt. De by-pass-fan motoren zijn in dit
verband het meest geschikt, daar een grote
hoeveelheid koude lucht met de warme lucht
tegelijk wordt doorgestroomd. Maar, dit
type straalmotor heeft een (te) grote diameter
(vanwege de fan), terwijl het Stealth-vliegtuig
juist tegen radar een zo klein mogelijk
oppervlak moet tonen.
Een compromis of alternatief ligt dan voor
de hand. De F-117A, zoals gebruikt in de
Golfoorlog heeft grote openingen achter de
vleugel, waarbij grote hoeveelheden koele
lucht gemengd worden met de uitlaatgassen.
16
