Het C.X - Project
KESKI-SUOMEN ILMAILUMUSEO, TIKKAKOSKI
Een verslag van een bezoek aan het luchtvaartmuseum Centraal-Finland.
In verband met het verwerven van informatie en mogelijk ook onderdelen
voor de te bouwen replica van de befaamde Fokker C.X, werd in november j.l.
een bezoek gebracht aan het luchtvaartmuseum Centraal-Finland. Dit muse
um is gelegen nabij het plaatsje Tikkakoski, zo'n 20 km. ten noorden van Jyvas
kyla in Centraal-Finland.
De oorsprong van het luchtvaartmuseum is
te vinden binnen de Finse luchtmacht, waar
men zich reeds gedurende vele jaren had
beijverd historisch luchtvaartmateriaal bij
een te brengen en te bewaren. Aan het feit
dat diverse wings zich vanaf 1968 ook inten
sief gingen bezighouden met het restaureren
van historische vliegtuigen is het te danken,
dat in de 70-er jaren een aanzienlijk aantal
gerestaureerde en voor presentatie geschikte
vliegtuigen kon worden aangetroffen. De
stap naar de oprichting van een museum was
dan ook een zeer logische: op 1 juni 1978
werd het eerste luchtvaartmuseum van Fin
land geopend in hangar 1 op het terrein van
vliegbasis Luonetjarvi nabij Jyvaskyla. Drie
maanden later volgde de instelling van het
Luchtvaartmuseum Fonds, waaruit nage
noeg de gehele instandhouding van het
museum werd en nog wordt bekostigd. Deel
nemers in dit fonds zijn o.m. het Finse Minis
terie van Defensie, de stad Jyvaskyla, de uni
versiteit en de luchthaven van die stad.
Voorts leveren diverse verenigingen, zoals
die van de Satakuma- en de Lapland Wing,
de Luchtvaart Technologische Kring en de
Luchtmachtverbindingsdienst belangrijke
bijdragen.
Het beschikbare vloeroppervlak en de
beperkte aanwezige faciliteiten in de uit de
30-er jaren stammende museumhangar
vormden echter al gauw een ernstige belem
mering voor een passende presentatie, zodat
moest worden omgezien naar een betere
huisvesting. Met behulp van de Finse lucht
macht kon in 1989 het huidige museumcom
plex bij Tikkakoski worden betrokken.
De museumcollectie weerspiegelt de Finse
luchtvaarthistorie vanaf het eerste begin tot
aan de dag van vandaag. De tentoongestelde
vliegtuigen bestaan in hoofdzaak uit toestel
len die bij de Finse luchtmacht in gebruik
zijn geweest: men treft er o.m. aan een repli
ca van de Thulin D, het eerste, in 1918 door
de Zweedse graaf Eric von Rosen geschon
ken, toestel van de Finse luchtmacht. Voorts
staan er naast een aantal toestellen van Finse
makelij onder andere een Morane-Saulnier
MS.50C, een De Havilland 60X Moth, een
Douglas DC-3/C-47, een magnifiek mooie
Fokker D.XXI, een Messerschmitt Bf 109G-
6/Y, een tweetal Folland Gnats F.Mk.l, een
Saab 91D Safïr, een Fouga CM. 170 Magister,
een MIG-15 UTI en een MIG-21F; een mooie
verzameling van in totaal 25 vliegtuigen
(incl. helicopters). Ook een 50-tal uit deze
vliegtuigen afkomstige motoren en andere
uitrustingstukken staan in het museum opge
steld, evenals de gehele collectie van het
voormalige luchtmachtverbindingsdienst-
museum. Het museum beschikt voorts over
diverse archieven, een zeer uitgebreide ver
zameling foto's en een bibliotheek van bij
eengebrachte luchtvaartpublicaties. Niet
onvermeld mag blijven het grote aantal vitri
nes met de honderden modellen van militai
re- en civiele vliegtuigen.
Voor mij persoonlijk was het meest opzienba
rende echter de inhoud van een oude, toch
tige, onverwarmde loods, waarin het muse
um zijn toekomstige pronkstukken had
opgeslagen. Een niet te schatten aantal vlieg
tuigonderdelen en gevonden, opgegraven
of opgeviste restanten van toestellen lagen
10